Kategoria: News

„Opowieść o państwie to zawsze opowieść o przestrzeni. Leżymy między Europą a Eurazją. Ten _hardware przestrzeni stawia ogromne wyzwania i wymaga odpowiedniego ^software – aparatu instytucjonalno-społecznego” – zaznacza dr Bartosiak.

Co pewien czas pojawiają się momenty, kiedy kwestionowany jest szerszy ład, w którym funkcjonuje państwo. Dzieje się tak, gdy zmienia się układ sił między głównymi mocarstwami. Obecnie USA rywalizują z Chinami o dominację w globalnym ładzie, szczególnie w regionie zachodniego Pacyfiku. Rywalizacja ta toczy się na wielu płaszczyznach: handlu międzynarodowym, energetyce i dyplomacji. Do tej konkurencji dołączyła również Rosja, słabsza od obu potęg, ale bardzo zdeterminowana. Obszarem jej działań, poza Kaukazem, jest pomost bałtycko-czarnomorski, obszar kluczowy również dla Polski.

Uwaga: Rywalizacja mocarstw zawsze niesie ze sobą ryzyko konfliktu zbrojnego. Chociaż nikt go nie pragnie – Chiny liczą na to, że USA nie zdecydują się na walkę z dala od swoich granic, a Rosja zakłada, że Stany Zjednoczone, zajęte rywalizacją z Chinami, zrezygnują z regionu postsowieckiego. Jednak, jak zauważa Bartosiak, państwo posiadające „kurek z gazem” jako lewar, może wywierać wpływ na inne kraje również bez wojny. Sankcje ekonomiczne są narzędziem nacisku, ale wojna pozostaje ostatecznym, najtwardszym środkiem.

Dr Bartosiak wyjaśnia różnicę między geopolityką a geostrategią. Geopolityka dotyczy przestrzeni i określa, w jaki sposób państwo wykorzystuje swoje geograficzne atuty, szlaki komunikacyjne i zasoby. Globaliści, jak podkreśla ekspert, często ignorują przestrzeń, uważając ją za przestarzałą w dobie globalnego rynku, podczas gdy liberałowie krytykują geopolitykę za prowadzenie do imperializmu. Jednak, niezależnie od tych opinii, wszystkie kraje prowadzą politykę geopolityczną, a granice państw nadal istnieją i mają kluczowe znaczenie, szczególnie dla państw lądowych. Często dążą one do poszerzania swoich granic, ponieważ większy dystans od centrum państwa zwiększa bezpieczeństwo.

Geopolityki nie da się zmienić szybko, wymaga ona długoterminowych inwestycji. Geostrategia natomiast może ulec zmianie niemal natychmiast, na przykład poprzez decyzję o zaangażowaniu się w projekt Nowego Jedwabnego Szlaku, co wiąże się z ryzykiem pogorszenia relacji z USA.

Rozpoznanie właściwych kierunków geopolityki i geostrategii jest niezwykle trudne. Jednak, jak ostrzega Bartosiak, błędne jest przekonanie, że Polska nie potrzebuje dziś ani geopolityki, ani geostrategii, ponieważ Zachód (NATO, USA) zadba o nasze bezpieczeństwo, a Unia Europejska zapewni dostęp do rynków.

Chiny stały się największym rywalem USA w walce o nowy ład światowy. Dla Stanów Zjednoczonych priorytetem jest region Pacyfiku, co znajduje odzwierciedlenie w koncepcji wojny powietrzno-morskiej. Jednak USA pozostają również gwarantem bezpieczeństwa w Europie i dążą do wzmocnienia wschodniej flanki NATO w obliczu potencjalnych zagrożeń ze strony Rosji. Chiny i Rosja, jako imperia lądowe, koncentrują się na bezpieczeństwie swoich granic lądowych. Natomiast USA, imperium morskie, aby utrzymać status dominującego mocarstwa w sferze militarnej, gospodarczej i cywilizacyjnej, muszą kontrolować strategiczne punkty na świecie.

W dążeniu do zmiany ładu światowego Chiny dynamicznie modernizują gospodarkę i rozbudowują infrastrukturę, osiągając spektakularne sukcesy w ostatnich dekadach. Szacuje się, że Chiny są już największą gospodarką świata – w 2015 roku miały więcej milionerów niż USA i złożyły dwukrotnie więcej wniosków patentowych. Tymczasem Stany Zjednoczone, osłabione kryzysem z 2008 roku, w połączeniu z rosnącą siłą gospodarczą Chin i imperialną polityką Rosji, dążącej do powiększenia swojego terytorium na zachodzie, doprowadziły do zachwiania równowagi w Azji Wschodniej, na Bliskim Wschodzie i w Europie Wschodniej. Chiny, wykorzystując tę sytuację, dążą do zwiększenia swoich wpływów w całej Eurazji, aż po Europę Zachodnią. Realizują to nie poprzez wojnę, ale poprzez ekspansję handlową, czego wyrazem jest projekt Nowego Jedwabnego Szlaku.

Podkreśla się, że strategia Chin opiera się na ekspansji handlowej. Projekt Nowego Jedwabnego Szlaku jest kluczowym elementem tej strategii, mającym na celu zwiększenie wpływów Chin w Eurazji i Europie Zachodniej poprzez infrastrukturę i handel.

W starożytności Mezopotamia łączyła Wschód z Zachodem, będąc miejscem narodzin pierwszych miast i kultur oraz bogacenia się kupców na lądowych szlakach handlowych. W pierwszych wiekach naszej ery do gry włączyły się Chiny, strzegące tajemnicy produkcji jedwabiu, luksusowego towaru pożądanego na całym świecie. Wtedy powstał lądowy Jedwabny Szlak, prowadzący z Chin aż do Imperium Rzymskiego. Jego znaczenie było tak wielkie, że stolica cesarstwa została przeniesiona z Rzymu do Konstantynopola, miasta łączącego Europę z Azją.

Wszystko zmieniło się wraz z wielkimi odkryciami geograficznymi, kiedy to szlak atlantycki stał się główną arterią handlową, napędzając rozwój nowych potęg morskich. Powstał świat atlantycki, który zdominował gospodarczo i kulturowo resztę świata. Wielka Brytania, dzięki swojemu położeniu geograficznemu i kontroli strategicznych punktów w Europie – północnego Atlantyku, Kanału La Manche, Gibraltaru – stała się potęgą morską, pośrednikiem w handlu światowym i ważnym sojusznikiem USA.

Polityka Wielkiej Brytanii opiera się na koncepcji siły i równowagi, co oznacza, że lojalności sojuszy mogą się szybko zmieniać. Gdy równowaga w Europie jest zachowana, preferuje politykę izolacji, czego przykładem jest brexit. Gdy równowaga zostaje naruszona, Wielka Brytania szuka sojuszników i angażuje się w konflikty zbrojne. Ten cykl powtarza się od stuleci.

Do tej pory Waszyngton decydował o tym, kto wchodzi do systemu i dyktował reguły gry państwom i instytucjom międzynarodowym, takim jak Światowa Organizacja Handlu (WTO) i Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW). Po zakończeniu zimnej wojny WTO rozszerzyła swoje grono o nowe kraje, w tym Chiny, jednak w organizacjach międzynarodowych kraje te mają mniejszy wpływ, niż wynikałoby to z ich potencjału.

Jak zatem może ukształtować się nowy, postzimnowojenny ład? Dr Bartosiak przedstawia cztery możliwe warianty.

1. Pierwszy scenariusz zakłada powstanie koalicji obrony status quo w Eurazji, kierowanej przez USA, dysponujące wystarczającymi środkami i budżetem wojskowym. Stany Zjednoczone kontestowałyby Nowy Jedwabny Szlak i powstrzymywałyby rewizjonistyczne tendencje Rosji. Sojusznikami w takiej koalicji byłyby kraje takie jak Polska, Ukraina, Rumunia, Tajwan, a także niektóre państwa niedemokratyczne, ale istotne z punktu widzenia geostrategii, na przykład Arabia Saudyjska.
2. Drugą, mniej prawdopodobną opcją, jest koalicja państw demokratycznych, oparta na przekonaniu o ich przewadze nad państwami rewizjonistycznymi.
3. Trzeci wariant Bartosiak nazywa „nowym koncertem mocarstw”, „nową Jałtą”. Zakłada on podział przywództwa USA z innymi mocarstwami w Eurazji, na przykład poprzez strefy wpływów na Ukrainie i osłabienie znaczenia NATO.
4. Ostatnie, najbardziej teoretyczne rozwiązanie, to nowy ład akceptowany przez wszystkich, reforma instytucji międzynarodowych i przyznanie wszystkim krajom należnego im głosu. W tym scenariuszu USA przyjęłyby pozycję „offshore” wobec Eurazji. W praktyce oznaczałoby to akceptację rosyjskiego ładu bezpieczeństwa i byłoby niekorzystne dla Polski.

Między państwami Lądu (Eurazja) a państwami Morza (świat atlantycki), które są zdecydowanie bardziej rozwinięte gospodarczo, leży pas buforowych, słabszych państw, w tym Polska. Z perspektywy Europy Zachodniej ta sytuacja zapewnia stabilność, ponieważ nadmierne wzmocnienie pasa buforowego mogłoby doprowadzić do destabilizacji Rosji. Amerykanie z kolei wierzą w możliwość włączenia Rosji do systemu pod przywództwem USA, w roli „junior-partnera”, i nie dążą do jej upadku.

Dla światowych mocarstw Polska, położona w sercu Europy, członek Unii Europejskiej z dostępem do jej lukratywnych rynków, jest ważnym atutem. Doceniają to USA, Chiny i Niemcy. Jednak Rosja preferowałaby, aby Polska była marginalizowana w projektach modernizacyjnych. Od wieków Europa podzielona jest wzdłuż linii Łaby na kraje o intensywnym rozwoju i strukturalnie słabsze kraje Lądu. Polska została zepchnięta na peryferie i przełamanie tego schematu jest trudne, ponieważ dualizm na Łabie wciąż trwa, a Polska jest raczej przedmiotem, niż podmiotem polityki międzynarodowej. Polska nie jest ośrodkiem, który skupiałby kraje dążące do niezależności zarówno od Rosji, jak i od Niemiec. Dla Polski priorytetem jest powstrzymywanie Rosji. Natomiast Amerykanie, reagując na rosnącą potęgę Chin, wykazują ugodowość wobec Rosji.

Dualizm na Łabie definiuje historyczny podział Europy na bogatsze kraje Zachodu i strukturalnie słabsze kraje Wschodu. Ten podział ma głębokie korzenie historyczne i ekonomiczne, wpływając na pozycję Polski w Europie i polityce międzynarodowej.

„Polskę czeka bardzo złożona gra, musimy uważnie obserwować dyslokację wojsk na wschodniej flance” – podkreśla Bartosiak. Jego zdaniem, Polska ma trzy główne drogi do wyboru.

1. Pierwsza to zacieśnienie współpracy z USA i wspieranie przez Amerykanów projektu Międzymorza, co osłabiłoby Rosję. Współpraca ta powinna obejmować nie tylko sferę obronno-wojskową, ale również wzmocnienie gospodarcze, co pozwoliłoby Polsce wydostać się ze strefy peryferyjnej.
2. Druga możliwość to zbliżenie się do Europy, szczególnie do Niemiec, i nadrabianie zaległości rozwojowych, co umożliwiłoby likwidację dualizmu na Łabie. Jednak ta opcja może być trudna do realizacji w kontekście potencjalnych konfliktów między USA a krajami eksportującymi, takimi jak Chiny i Niemcy.
3. Trzecia, najbardziej teoretyczna opcja, to balansowanie pomiędzy wpływami rosyjskimi, niemieckimi i amerykańskimi. Otwarcie się na Nowy Jedwabny Szlak, przy jednoczesnym utrzymaniu sojuszu wojskowego z USA. W przypadku zmiany ładu światowego, kluczowe jest, aby Polska nie została pominięta przy ustalaniu nowych reguł gry. Bierność Polski byłaby korzystna dla Rosji i Niemiec.

Z obecnej sytuacji może wyniknąć poważny kryzys w relacjach z Rosją – uważa Bartosiak. Nie można wykluczyć nawet dezintegracji Rosji, obejmującej również państwa buforowe między Rosją a Polską (kraje bałtyckie, Ukraina, Białoruś). W obliczu takich scenariuszy Polska musi dysponować odpowiednim potencjałem wojskowym, aby móc skutecznie reagować.

Granica między Europą Wschodnią i Zachodnią przebiega przez pomost bałtycko-czarnomorski, na którym leżała dawna Rzeczpospolita. Zarówno Zachód, jak i Wschód historycznie dążyły do uniemożliwienia powstania jednolitego organizmu państwowego w tym regionie. Po obu stronach pomostu ukształtowały się potęgi – Rosja i Niemcy, które dążyły do uszczuplenia terytorium Polski, szczególnie po utracie przez nią potencjału po wojnach XVII wieku. Rywalizacja między Rosją a Niemcami o kontrolę nad pomostem trwała przez wieki, a po II wojnie światowej Niemcy przegrały tę rywalizację. Związek Sowiecki uzyskał przewagę, przesuwając granice Polski na zachód i opanowując cały pomost. W 1991 roku, po rozpadzie ZSRR, Polska zaczęła zbliżać się do Krajów Morza – politycznie do USA poprzez NATO, a gospodarczo do Zachodu.

W polskim interesie, zgodnie z myślą Jerzego Giedroycia, leży wspieranie niepodległości Ukrainy, Białorusi i Litwy, niezależnie od ich lojalności wobec Polski, ponieważ te państwa stanowią bufor chroniący przed Rosją. Jednak w 2008 roku nastąpił przełom – Europa zaczęła tracić na znaczeniu w świecie, a Rosja rozpoczęła proces odbudowy swoich wpływów imperialnych. Po zjednoczeniu Niemiec również one umacniają swoją pozycję i dążą do uniezależnienia się od USA. Niemcy stały się „Chinami Europy”, co może skłonić USA do przesunięcia wojsk do Polski i krajów bałtyckich.

Koncepcja Międzymorza, popierana przez Amerykanów, ma na celu powstrzymanie dominacji Rosji i Niemiec. Jednak w tę grę wkroczyły Chiny poprzez Nowy Jedwabny Szlak i mogą okazać się skuteczniejsze niż Rosja w budowaniu swojej pozycji wobec Krajów Morza. Na co należy zwrócić uwagę? Obecny sojusz Rosji i Chin jest taktyczny, tymczasowy i nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla Polski (ze względu na asymetrię ekonomiczną partnerów). Jednak, gdy Rosja poczuje się zagrożona przez Chiny, może szukać wsparcia USA i zmienić swoją orientację, co może być niekorzystne dla Polski. Rosja może stać się przydatna dla USA w utrzymaniu wpływów na Pacyfiku w zamian za ustępstwa w Europie. W interesie Polski leży osłabienie Rosji, a w interesie USA jedynie jej osłabienie i potencjalny sojusz w powstrzymywaniu Chin. W przypadku dalszego słabnięcia USA istnieje ryzyko współpracy niemiecko-chińskiej, w której Polska zostanie zmarginalizowana. Może również dojść do rywalizacji między Ukrainą a Polską o dominację na pomoście bałtycko-czarnomorskim i względy USA lub Chin, co Niemcy mogą wykorzystać.

Po II wojnie światowej najwięcej zyskała Rosja, zajmując znaczną część Europy. Komunistyczna Rosja kontynuowała imperialną politykę carów. Jednak nieefektywna gospodarka i słaba infrastruktura doprowadziły do upadku imperium. W 1991 roku Związek Sowiecki rozpadł się na 15 krajów, z których część przystąpiła do NATO. Zniknęły strefy buforowe na zachodzie (z wyjątkiem Białorusi), a kraje Azji Środkowej, bogate w surowce naturalne, dążą do niezależności. Władimir Putin próbuje odwrócić ten trend, powracając do starych schematów geopolitycznych. Jego rządy zniweczyły współpracę z Zachodem z czasów Borysa Jelcyna. Gaz i polityka energetyczna stały się głównym lewarem Rosji. Budując Nord Stream 1 i Nord Stream 2, Putin dąży do oderwania Niemiec od świata atlantyckiego. Polska odpowiada na to budową Baltic Pipe i importem gazu z USA.

Niepodległa Ukraina jest nie do zaakceptowania dla Rosji, która chciałaby włączyć ją, wraz z Białorusią i Litwą, do swojej strefy wpływów, a Polskę uczynić swoim satelitą. Ukraina stanowi jednak bufor między strefą wpływów Rosji i USA, a także bufor dla Polski, dlatego wzmocnienie pozycji Polski na Ukrainie jest istotne. Niestety, Ukraińcy postrzegają Polskę podobnie jak Rosję, nie widząc w nas naturalnego sojusznika.

Kultura polityczna Rosji opiera się na zasadzie „kto kogo”. Dominacja jest kluczowa, dlatego Rosji trudno jest odnaleźć się w ładzie narzuconym przez inne mocarstwo. W Rosji panuje przekonanie o konieczności ciągłej ekspansji i silnej władzy centralnej. Celem Rosji jest rozbicie sojuszu Europy Zachodniej z USA, zniszczenie NATO i dezintegracja UE. Rosja upatruje sojusznika w Niemczech, nie dostrzegając rosnącej siły Chin, swojego sąsiada, który dynamicznie rozwija Nowy Jedwabny Szlak. Szlak ten będzie oddziaływał na południowe regiony Rosji, wzmacniając obawy o dezintegrację prowincji przylegających do szlaku. W Eurazji Chiny realizują inwestycje, na które Rosji nie stać. Na razie przewozy handlowe w ramach Nowego Jedwabnego Szlaku nie są imponujące, ale systematycznie rosną. Budowa nowych szlaków przez Azerbejdżan, Gruzję do Turcji, a także przez Kirgistan, Uzbekistan i Turkmenistan postępuje i omija Rosję. Ukraina również znajduje się w polu zainteresowania Chin. Pekin, nie chcąc drażnić Rosji, na razie nie inwestuje tam na dużą skalę, ale zwiększa zakupy żywności.

Upadek ZSRR zakończył zimną wojnę i zapoczątkował nowy ład, w którym dominującą pozycję zajęły USA. Po II wojnie światowej i powstaniu NATO, USA stały się globalnym mocarstwem morskim, przejmując wpływy od słabnącej Wielkiej Brytanii w różnych częściach świata, w tym na Bliskim Wschodzie. Stany Zjednoczone odbudowały Europę Zachodnią (Plan Marshalla) i Japonię, zyskując sojusznika na Pacyfiku. Stworzyły międzynarodową architekturę instytucji (ONZ, MFW, Bank Światowy) w celu zabezpieczenia swojej pozycji politycznej i gospodarczej. Związek Sowiecki dominował jednak w Europie Wschodniej i części Azji kontynentalnej. W latach 70. prezydent Richard Nixon, dążąc do osłabienia ZSRR i przyspieszenia jego rozpadu, nawiązał współpracę z Chinami, umożliwiając dynamiczny rozwój Państwa Środka.

Na przełomie XX i XXI wieku USA jawiły się jako gwarant stabilności i dobrobytu. W Polsce, po przystąpieniu do NATO, zapanowało przekonanie, że bezpieczeństwo jest zapewnione. Zredukowano siły zbrojne i zaprzestano myślenia o geopolityce i potencjalnych konfliktach zbrojnych. Powszechne było przekonanie o nikłym ryzyku wojny („koniec historii” – Francis Fukuyama). Amerykanie zaczęli ograniczać swoje zaangażowanie, polegając na sojusznikach. Nastąpiła „złota era” promocji idei liberalnych i demokratycznych. Podejmowano nawet próby włączenia Rosji do świata zachodniego, które jednak zakończyły się fiaskiem po wojnie w Gruzji. Prezydent Barack Obama próbował „resetu” w relacjach z Rosją, rezygnując z budowy tarczy antyrakietowej w Polsce i Czechach, ale i to nie przyniosło poprawy. Skuteczne wsparcie Rosji dla Baszszara al-Asada w Syrii pokazało, że Rosja jest państwem, z którym trzeba się liczyć. Dziś Rosja kwestionuje ład postzimnowojenny, a Europa nie potrafi wypracować spójnej strategii wobec niej, wahając się między sankcjami a ustępstwami.

Zdaniem Bartosiaka, europejskie kraje NATO, w tym Polska, nie mają zdolności do szybkiego przeciwstawienia się ewentualnej agresji Rosji, która wzdłuż wschodniej granicy pomostu bałtycko-czarnomorskiego dysponuje batalionami manewrowymi w stanie gotowości. Na wschodniej flance NATO występuje zatem asymetria sił. Rotacyjne oddziały amerykańskie są niewystarczające, ponieważ nie stanowią realnego wzmocnienia potencjału NATO. Aby zwiększyć skuteczność odstraszania Rosji, konieczne jest utworzenie stałych baz wojskowych w Polsce i krajach bałtyckich. Ich brak podważa wiarygodność USA jako gwaranta bezpieczeństwa. Polska powinna aktywnie wspierać projekt Międzymorza, współpracując z krajami położonymi między Rosją a Niemcami, korzystając z poparcia USA. Kluczowe jest również, aby Berlin nie porozumiał się z Pekinem, który może uznać, że Polska znajduje się pod kontrolą USA. Ponadto, należy brać pod uwagę możliwość wojny handlowej zapowiadanej przez prezydenta Donalda Trumpa, w wyniku której Chiny zwrócą się w stronę Niemiec.

USA ograniczyły wydatki na obronę z powodu zadłużenia wynikającego z rozbudowy programów socjalnych. Jeśli Stany Zjednoczone chcą skutecznie chronić swoich sojuszników w Europie, na Bliskim Wschodzie i Dalekim Wschodzie, muszą zwiększyć budżet wojskowy i rozbudować Pentagon. Prezydent Trump zapowiedział wzmocnienie siły militarnej, w tym marynarki wojennej, w kontekście licznych interesów strategicznych i ekonomicznych USA w różnych regionach świata. US Navy do 2030 roku ma zostać podzielona na siły odstraszania (okręty podwodne, amfibie, niszczyciele) i siły uderzeniowe (lotniskowce). Plany te są ambitne, ale nowa flota jest przygotowywana głównie z myślą o potencjalnej konfrontacji na Pacyfiku.

Chiny stanowią obecnie dla USA znacznie większe wyzwanie niż ZSRR w czasach zimnej wojny. Nowy Jedwabny Szlak, projekt cywilizacyjny obejmujący 2/3 lądowej masy świata, podważa architekturę światowego ładu opartego na dominacji morskiej – a mimo to, brak jest oficjalnego stanowiska USA w tej sprawie. Kraje Azji Południowo-Wschodniej, a nawet Australia, zaczynają skłaniać się ku Chinom.

W tej sytuacji Polska powinna ostrożnie balansować między Waszyngtonem i Pekinem, aby nie przegapić szansy w nowym rozdaniu. Zatem, w obliczu zmieniającego się ładu światowego Polska stoi przed wyzwaniem zdefiniowania swojej roli i strategii. Kluczowe będzie wykorzystanie swojego położenia geograficznego i gospodarczego potencjału, aby stać się podmiotem, a nie przedmiotem w grze mocarstw.

Liczba pomysłów na zastosowanie technologii blockchain stale rośnie, a korzyści z jej wdrożenia, takie jak szybkie i bezpieczne potwierdzanie informacji, otwierają nowe możliwości integracji przedsiębiorstw i całych sektorów gospodarki. To wszystko sprawia, że blockchain staje się kluczowym elementem, spoiwem i kwintesencją cyfryzacji współczesnego biznesu.

Czy technologia blockchain ma potencjał, by realnie zmienić oblicze gospodarki? Można zadać retoryczne pytanie: czy zastosowanie łańcuchów bloków mogłoby zapobiec kryzysom finansowym, takim jak ten z lat 2007–2008, wywołany pęknięciem bańki na amerykańskim rynku nieruchomości? Świat zaufał wtedy „zaufanym pośrednikom” – bankom i instytucjom finansowym. Kryzys boleśnie udowodnił, że te instytucje nie są niezawodne. Śledztwa wykazały, że źródłem kryzysu finansowego była eskalacja błędów finansistów i zaniedbań nadzoru regulatorów.

Uwaga: Warto podkreślić, że blockchain nie jest panaceum na wszystkie problemy gospodarcze, ale może znacząco zwiększyć transparentność i bezpieczeństwo systemów finansowych.

O technologii blockchain powinniśmy myśleć w kategoriach nowej klasy rozwiązań, na miarę rewolucji, jaką przyniósł internet. Jest to spójna technologia informatyczna z uporządkowaną strukturą poziomów technicznych i szerokim spektrum zastosowań, obejmującym każdą formę rejestru zasobów, inwentarza, wymiany. Dotyczy to obszarów finansów, gospodarki, aktywów trwałych (własności fizycznej), zasobów wrażliwych (np. głosów wyborców, własności intelektualnej, reputacji, intencji, danych medycznych i innych informacji).

Publikacja Satoshi Nakamoto, która dała początek blockchainowi, była odpowiedzią na ostatni wielki kryzys finansowy. Postulowała wyeliminowanie pośredników z transakcji finansowych, a przede wszystkim – wykluczenie ryzyka transakcji zawieranych między dwiema stronami. Ryzyko miało zostać rozproszone pomiędzy ogromną i stale rosnącą liczbę neutralnych – czysto technologicznych – węzłów sieci, akceptujących transakcje o różnorodnym charakterze: finansowym, związanym z przekazaniem lub potwierdzeniem informacji, wymianą dóbr o ustalonej wartości. Blockchain niesie ze sobą potencjał zwiększenia płynności, podniesienia poziomu bezpieczeństwa, efektywności kosztowej i wyrównania dostępu do informacji. Deficyt informacji jest prostą drogą do kryzysów, które cyklicznie wstrząsają gospodarką. „Upadek Lehman Brothers jest tego dobitnym przykładem. Brakowało dostępnej wiedzy o poszczególnych kontraktach i ich zabezpieczeniach, kontrahentach i zaangażowaniu na poszczególnych rynkach” – podkreśla Sławomir Panasiuk, wiceprezes KDPW.

Kryptowaluta bitcoin była pierwszym praktycznym zastosowaniem technologii łańcucha bloków, choć stanowi tylko jedno z wielu możliwych zastosowań. Blockchain, eliminując pośredników z transakcji biznesowych, podnosi wartość istniejących produktów, usług i interakcji.

Technologia ta pozwala uniknąć problemu podwójnych wydatków – dzięki blockchainowi pieniądze wydaje się tylko raz. Blockchain potwierdza autentyczność każdego zasobu i chroni przed duplikowaniem wydatków oraz koniecznością opłacania pośredników. Ma to ogromne znaczenie w wielu obszarach, na przykład przy zakupie nieruchomości, ubezpieczeń, urządzeń medycznych, systemów do głosowania, nagrań muzycznych, dokumentów prawnych czy płatności składek.

Dyskusje o blockchainie często oscylują pomiędzy ogólnikami a konkretnymi przykładami zastosowań. Podczas spotkania Klubu CIO, które odbyło się w maju, uczestnicy skupili się na praktycznych aspektach technologii i próbach jej implementacji w różnych sektorach gospodarki.

Ważne: Należy pamiętać, że wdrożenie blockchain wymaga starannego rozważenia specyfiki każdego przypadku użycia i potencjalnych wyzwań implementacyjnych.

Podkreślano, że blockchain to znacznie więcej niż tylko kryptowaluty i bitcoin. Mówcy i uczestnicy dyskusji starali się zidentyfikować i przeanalizować konkretne przykłady zastosowania technologii rozproszonego rejestru (DLT).

Z raportu Bain&Company i Światowego Forum Ekonomicznego (WEF) wynika, że blockchain stanowi potencjalne zagrożenie dla banków w obszarach płatności międzynarodowych, rozliczeń transakcji handlu zagranicznego i płatności krajowych. Jednakże, łańcuchy bloków znajdują zastosowanie w niemal każdej branży, w której kluczowe jest przekazywanie informacji, szczególnie w kategoriach takich jak:

1. Waluta cyfrowa: Elektroniczny system walutowy działający bez pośredników.
2. Infrastruktura płatnicza: Usprawnienie i zabezpieczenie przesyłania środków pieniężnych.
3. Zasoby cyfrowe: Bezpieczna wymiana informacji i danych.
4. Cyfrowa tożsamość: Cyfrowe potwierdzanie tożsamości chroniące przed oszustwami.
5. Uwierzytelnianie danych: Weryfikacja autentyczności informacji i procesów.
6. Inteligentne kontrakty (smart contracts): Automatycznie wykonywane programy komputerowe eliminujące potrzebę zaufanej trzeciej strony.

Warto zaznaczyć, że blockchain nie musi oznaczać całkowitego zniknięcia pośredników. Raczej tradycyjni pośrednicy zostaną zastąpieni przez podmioty oferujące dostęp do usług opartych na tej innowacyjnej technologii.

Blockchain to nie tylko rozproszone przechowywanie informacji i uwiarygodnianie transakcji, ale również narzędzie do weryfikacji informacji, co w konsekwencji prowadzi do przyspieszenia procesu podejmowania decyzji. Decyzje mogą być podejmowane automatycznie lub z udziałem człowieka, ale zawsze w oparciu o wiarygodne i zweryfikowane dane.

Technologia blockchain ma zastosowanie wszędzie tam, gdzie zachodzi wymiana dóbr lub danych niosących wartość. „Być może poszukujemy uniwersalnego modelu zastosowania blockchaina w różnych sektorach i branżach. Być może korporacje wykorzystają blockchain do wewnętrznej optymalizacji działalności, podobnie jak w przypadku Internetu Rzeczy (IoT)” – sugeruje Rafał Wawrzyniak, dyrektor Działu Eksploatacji Systemów Informatycznych w KDPW. Dodaje: „Konieczna jest zmiana narracji dotyczącej blockchaina. To nie tylko transakcje i rozproszone dane, kryptowaluty i bitcoin. To także przyspieszenie podejmowania decyzji, co w łańcuchu dostaw może mieć kluczowe znaczenie”. W sektorze finansowym wymiana danych i informacji jest fundamentem, a uzyskanie pewności i wiarygodności tych danych jest kosztowne i czasochłonne. Blockchain ma potencjał to zmienić.

Wiele firm z różnych branż poszukuje alternatyw dla scentralizowanych modeli decyzyjnych i rozwiązań. „To idealny moment dla blockchaina. Mamy odpowiednią infrastrukturę, rozwinięty internet i rozproszone bazy danych, co umożliwia tworzenie łańcuchów bloków do wymiany i integracji różnorodnych informacji” – podkreśla Sławomir Panasiuk.

Upowszechnienie blockchaina w sektorze konsumenckim wymaga zmian regulacyjnych, szczególnie w kontekście automatyzacji procesów obsługi klienta. Na przykład, polskie prawo bankowe nadal wymaga udziału człowieka w procesie podejmowania decyzji kredytowych. Adaptacja blockchaina będzie wymagała przemyślanych zmian w prawie.

Przypomnienie: Konieczność adaptacji regulacyjnej to jedno z kluczowych wyzwań na drodze do powszechnego wdrożenia blockchain w wielu sektorach.

Wdrożenie blockchaina zapowiada zmianę relacji między bankiem a klientem. „Można mówić o zapowiedzi symetrycznej relacji. Prowadzenie rachunku i oferowanie kredytu stają się usługami powszechnymi (commodity). Kluczowa staje się jakość obsługi, a blockchain umożliwia optymalizację procesów i przyspieszenie decyzji. Co więcej, technologia blockchain może stanowić fundament dla nowych, wysoce zindywidualizowanych usług, tworzonych we współpracy z różnymi podmiotami sieciowymi” – wyjaśnia Sławomir Panasiuk, wiceprezes KDPW.

Debata o potencjale DLT jest kontynuowana, czego przykładem był udział Klubu CIO w konferencji CW TOP 200, gdzie zorganizowano panel dyskusyjny z udziałem ekspertów. Dyskusje kuluarowe po panelu mogą zaowocować interesującymi projektami z udziałem czołowych polskich firm i Polskiego Akceleratora Technologii Blockchain.

Technologia blockchain sprzyja automatyzacji i uniezależnieniu od centralnych rozwiązań poszczególnych graczy rynkowych. W kontekście regulacji otwierających bankowe systemy i dostęp do danych (dyrektywa PSD2), blockchain może odegrać istotną rolę, stając się narzędziem w rękach nowych graczy, którzy chcą wejść w rolę pośredników, a dotychczasowym firmom dać impuls do odświeżenia modelu biznesowego.

„Blockchain to przełom w stosunku do dotychczasowego trendu w IT, gdzie centralizacja była postrzegana jako najtańsze rozwiązanie. Teoretycznie tak, ale blockchain udowadnia, że niekoniecznie. Koncentracja infrastruktury to koncentracja ryzyka, a każdy błąd łatwo się rozprzestrzenia. Rozwiązanie rozproszone pozwala uniknąć automatycznej propagacji błędów” – podsumowuje Sławomir Panasiuk.

Przykłady praktycznego zastosowania blockchaina już istnieją. We Francji jeden z banków wykorzystał tę technologię do dystrybucji niepublicznych papierów wartościowych. Japońska grupa giełdowo-depozytowa również wdrożyła blockchain. A w Polsce? „Można wyobrazić sobie dystrybucję niepublicznych obligacji korporacyjnych z pominięciem tradycyjnych pośredników finansowych. Barierą pozostają płatności – tę barierę mogą pomóc przekroczyć e-waluty lub kryptowaluty, których status prawny w Polsce nie jest jeszcze w pełni uregulowany. Potencjał dla efektywnego systemu jest ogromny” – ocenia Sławomir Panasiuk.

Podsumowując: Przyszłość blockchaina w biznesie zależy od skutecznej komercjalizacji i adaptacji do zmieniających się realiów prawnych i rynkowych.

Instytucje takie jak KDPW i banki muszą aktywnie uczestniczyć w dyskusji o blockchainie, aby odnaleźć swoje miejsce w nowych realiach. „Szczególnie ważna jest aktywność w gremiach dyskutujących o prawnych i technologicznych aspektach wdrażania blockchaina. Należy zadbać o to, by w przyszłość przenieść dotychczasowe osiągnięcia sektora finansowego, a przede wszystkim standardy i praktyki, które gwarantują bezpieczeństwo” – podsumowuje wiceprezes KDPW.

Współczesna Polska szkoła stoi przed wyzwaniem, jakim jest rozwijanie kluczowych kompetencji przyszłości u najmłodszych. Mowa tu o umiejętności efektywnej współpracy i kreatywnego myślenia – (fundamentalnych w erze Przemysłu 4.0). Fundacja Katalyst Engineering, dostrzegając tę lukę, aktywnie wdraża programy edukacyjne, które mają na celu transformację podejścia do inżynierii już na poziomie szkół podstawowych. Ich innowacyjne metody edukacyjne mogą stanowić cenną inspirację dla inżynierów i przedsiębiorstw, wskazując nowe ścieżki efektywnej kooperacji w obliczu złożonych wyzwań biznesowych.

Anna Kościelak, dyrektor programu „Ogarnij inżynierię”, podkreśla: „U podstaw naszych działań leży fundamentalny problem – rozbieżność pomiędzy tym, czego uczy szkoła, a tym, czego realnie wymaga rynek pracy.” Zauważa ona dynamicznie rosnące zapotrzebowanie na specjalistów STEM – inżynierów, naukowców, ekspertów technologii i matematyków. Jednocześnie, w krajach o wysokim stopniu rozwoju gospodarczego, obserwuje się paradoksalny trend – spadek zainteresowania młodych ludzi karierą w tych właśnie kluczowych dla innowacji dziedzinach.

Badania ROSE (Relevance of Science Education) dobitnie ilustrują to zjawisko. Wskazują one, że im wyższy poziom rozwoju ekonomicznego danego kraju, tym mniejsze jest zainteresowanie młodzieży zawodami związanymi z naukami ścisłymi. Jest to alarmujący sygnał, który wymaga systemowych i nowatorskich rozwiązań w obszarze edukacji.

Ten niepokojący trend można przedstawić w uproszczony sposób: im społeczeństwo staje się bogatsze i bardziej zaawansowane technologicznie, tym mniej młodych ludzi chce aktywnie przyczyniać się do dalszego postępu w tych dziedzinach. Ta sytuacja generuje ryzyko spowolnienia innowacji i osłabienia konkurencyjności gospodarek opartych na wiedzy.

Odnosząc się do nurtującego pytania o fundamentalne różnice w podejściu do nauk ścisłych pomiędzy kulturą Zachodu a krajami azjatyckimi, Anna Kościelak wskazuje na istotny aspekt: „Kluczowa różnica leży w samym postrzeganiu nauki. W kulturach wschodnich, nauka jest integrowana holistycznie z innymi dziedzinami życia. Na Zachodzie dominuje silna specjalizacja i podział na wąskie dziedziny.” To podejście, jak zauważa Kościelak, generuje ryzyko nadmiernej specjalizacji, które trafnie ujął Nicholas Butler:

„Ekspert to ktoś, kto wie coraz więcej o coraz mniejszej ilości rzeczy, aż w końcu wie absolutnie wszystko o niczym.”

Kościelak stanowczo obala stereotypowe postrzeganie nauk ścisłych jako dziedzin pozbawionych elementu humanistycznego. Podkreśla, że „praca inżyniera, w swojej istocie, jest głęboko interdyscyplinarna. Wymaga synergii wielu kompetencji – nie tylko technicznych, ale i socjologicznych (zrozumienia potrzeb użytkowników), psychologicznych, a nawet artystycznych (kreatywności i estetyki rozwiązań).”

Jako przykład mistrzowskiego połączenia technologii i humanistyki podaje podejście Steve’a Jobsa do projektowania produktów. Jego innowacje były wynikiem nie tylko zaawansowanej inżynierii, ale również głębokiego zrozumienia ludzkich potrzeb i estetyki. Interdyscyplinarny charakter pracy inżyniera, według Kościelak, „stanowi o jej ogromnym potencjale, nie tylko w kontekście rozwoju technologicznego, ale i osobistego każdego inżyniera.”

Fundacja Katalyst Engineering stawia sobie za nadrzędny cel rozbudzenie autentycznego zainteresowania uczniów przedmiotami ścisłymi i szeroko pojętą inżynierią. Inspiracją dla Briana D. Pattersona, fundatora tej inicjatywy, były nowatorskie programy edukacyjne STEAM oraz rewolucyjne wykorzystanie technologii druku 3D w edukacji, które miał okazję poznać w Stanach Zjednoczonych. Zafascynowany potencjałem tych rozwiązań, Patterson postanowił zainwestować w podobne inicjatywy w Polsce, aby aktywnie wspierać szkoły w poszukiwaniu nowych, skutecznych metod angażowania uczniów.

Od pięciu lat Fundacja Katalyst Engineering z sukcesem realizuje program „Ogarnij inżynierię”, który opiera się na trzech kluczowych filarach stanowiących o jego innowacyjności i skuteczności. Te filary, wzajemnie się uzupełniając, tworzą spójną i kompleksową strategię edukacyjną, skierowaną do uczniów szkół podstawowych.

Edukacja STEAM

Interdyscyplinarne podejście, które łączy w harmonijną całość nauki ścisłe, technologie, inżynierię, sztukę i matematykę. Promuje efektywną pracę zespołową, otwartą wymianę wiedzy i pobudzanie kreatywności. Sztuka, w tym ujęciu, nie jest dodatkiem, lecz integralną częścią STEAM, podkreślając holistyczne postrzeganie wiedzy i jej praktyczne, wszechstronne zastosowanie. Przykładem może być projektowanie interaktywnych instalacji artystycznych z wykorzystaniem robotyki.

„Inżynieria dla dzieci”

Metodyka edukacyjna, która w centrum procesu uczenia się stawia rozwiązywanie konkretnych problemów inżynierskich. Uczy krytycznego i logicznego myślenia, umiejętności planowania złożonych zadań, przeprowadzania systematycznych testów i iteracyjnego ulepszania wypracowanych rozwiązań. Program ten skutecznie demistyfikuje inżynierię, pokazując, że jest to dziedzina, która realnie kształtuje otaczający nas świat i znacząco ułatwia codzienne życie. Przykładowo, dzieci projektują i budują mosty z zapałek, ucząc się zasad statyki i wytrzymałości materiałów.

Technologia druku 3D

Innowacyjne wykorzystanie drukarek 3D i zaawansowanych programów do modelowania 3D w procesie edukacji. Druk 3D w niezwykły sposób rozwija wyobraźnię przestrzenną uczniów, a, co potwierdzają liczne ewaluacje, istotnie zwiększa ich zainteresowanie matematyką i przedmiotami ścisłymi. Uczniowie mają unikalną możliwość przejścia pełnej ścieżki – od abstrakcyjnego pomysłu, poprzez wirtualny projekt, aż po fizyczną realizację swojego autorskiego dzieła. Ten proces silnie motywuje ich do nauki i zdobywania praktycznych umiejętności, w tym z zakresu animacji i wirtualnej rzeczywistości. Te kompetencje, w przyszłości, mogą znacząco ułatwić im znalezienie atrakcyjnego zatrudnienia w dynamicznie rozwijającym się sektorze IT.

Program „Ogarnij inżynierię” adresowany jest przede wszystkim do nauczycieli klas IV-VIII szkół podstawowych. Fundacja Katalyst Engineering zapewnia nauczycielom kompleksowe zestawy edukacyjne, umożliwiające przeprowadzanie angażujących eksperymentów w małych grupach uczniowskich. Moduły tematyczne, takie jak „Tajemnice zielonych dachów”, koncentrują się na praktycznych aspektach, na przykład projektowaniu energooszczędnych budynków, w inteligentny sposób integrując wiedzę z różnorodnych dziedzin, w tym z zakresu meteorologii i fizyki budowli.

Anna Kościelak podkreśla, że reakcje nauczycieli na program są zdecydowanie pozytywne, nawet jeśli początkowo wyrażają pewne obawy. „Często nauczyciele, szczególnie ci z mniejszym doświadczeniem w interdyscyplinarnej pracy projektowej, obawiają się dodatkowego obciążenia pracą. Jednak, kiedy przejdą przez proces eksperymentowania w zespole nauczycieli różnych specjalności, doświadczają zupełnie nowej jakości pracy. Zaskoczeni własnym entuzjazmem i nowymi kompetencjami, przyznają, że odzyskali radość z nauczania i chętnie angażują się w kolejne innowacyjne projekty.”

To właśnie ten entuzjazm nauczycieli jest kluczowy dla trwałej zmiany w edukacji. Nauczyciel zainspirowany i wyposażony w odpowiednie narzędzia staje się motorem pozytywnych zmian w całej szkole. To organiczne podejście do transformacji edukacji, od dołu do góry, daje nadzieję na realną poprawę jakości kształcenia inżynierów przyszłości.

Każdy moduł programu „Ogarnij inżynierię” podlega rygorystycznemu testowaniu na docelowej grupie odbiorców – uczniach, w formie interaktywnych warsztatów pilotażowych. „Zawsze zadziwia mnie niezwykła zdolność dzieci do pełnego zaangażowania się w te zajęcia, nawet tych uczniów, którzy zazwyczaj mają trudności z koncentracją uwagi” – dzieli się swoimi obserwacjami Kościelak. „Zdarzają się sytuacje, że po intensywnych, kilkugodzinnych warsztatach, dzieci spontanicznie wyrażają niechęć do ich zakończenia.”

Technologia druku 3D, zdaniem Anny Kościelak, pełni szczególnie ważną rolę w procesie edukacyjnym, pomagając „skutecznie wyciągnąć dzieci z dominującego świata wirtualnego z powrotem do fascynującego świata realnych przedmiotów”. Możliwość niemal natychmiastowej materializacji własnych pomysłów, dotknięcia i przetestowania ich w namacalnym, rzeczywistym świecie, jest dla dzieci niezwykle fascynująca i motywująca, budząc w nich naturalną ciekawość i chęć do dalszej eksploracji.

Anna Kościelak, opierając się na swoim bogatym doświadczeniu w obszarze edukacji, podkreśla powszechnie odczuwaną potrzebę głębokich zmian w systemie szkolnictwa. „Na konferencjach edukacyjnych stale słyszymy o pilnej konieczności reform, o systematycznym oddalaniu się szkoły od realnych potrzeb dynamicznie zmieniającego się świata. Potrzebę zmian dostrzegają wszyscy – nauczyciele, rodzice, uczniowie, a nawet władze oświatowe. Jednak wciąż brakuje nam skutecznych, realnie wdrażanych rozwiązań. Wierzę głęboko w zmiany organiczne, oddolne. Tak właśnie staramy się działać w Fundacji Katalyst Engineering.”

Program „Ogarnij inżynierię” osiągnął już imponujący zasięg i wymierne rezultaty. Objął on już ponad 700 nauczycieli, 100 szkół i 24 000 uczniów. „Program ten, co niezwykle istotne, zostawia trwały ślad. Pokazuje nauczycielom realną wartość interdyscyplinarnej współpracy, nieocenioną rolę metody prób i błędów w procesie edukacji, a także możliwość skutecznego rozwijania kreatywności uczniów w ramach obowiązującej podstawy programowej.”

Działania Fundacji Katalyst Engineering wpisują się w szerszy kontekst dynamicznych zmian zachodzących w nowoczesnym biznesie i rewolucyjnego rozwoju Przemysłu 4.0. Anna Kościelak zwraca szczególną uwagę na pilną potrzebę zintensyfikowania zainteresowania ze strony uczelni wyższych i przedsiębiorstw inicjatywami edukacyjnymi skierowanymi do szkół podstawowych. „Podczas ostatniego zjazdu Naczelnej Izby Technicznej, doświadczeni inżynierowie byli autentycznie zafascynowani możliwością efektywnego nauczania inżynierii już na tak wczesnym etapie edukacji. Często, niestety, funkcjonujemy w zamkniętych silosach, nie czerpiąc cennej wiedzy i inspiracji od siebie nawzajem. Konieczna jest głęboka zmiana mentalności, otwartość na realną interdyscyplinarną współpracę w firmach i na uczelniach, która w naturalny sposób pobudza kreatywność i innowacyjne myślenie. Kluczowe jest ciągłe skupienie na potrzebach odbiorcy – dogłębne zrozumienie potrzeb użytkownika jest przecież fundamentem każdego efektywnego procesu produkcyjnego.”

Edukacja od najmłodszych lat powinna skutecznie wpajać młodemu pokoleniu fundamentalne przekonanie, że złożone problemy zazwyczaj mają wiele potencjalnych rozwiązań, a metoda prób i błędów jest nie tylko dopuszczalna, ale wręcz naturalną i nieodzowną częścią procesu uczenia się i innowacyjnego projektowania. „Niestety, współczesna szkoła, wciąż oparta na sztywnym systemie testów i oceniania, często nieświadomie utrwala w uczniach błędne przekonanie o wiedzy jako statycznym zbiorze faktów do bezrefleksyjnego zapamiętania, a nie dynamicznej umiejętności ich kreatywnego wykorzystania i adaptacji. To, w dalszej perspektywie, negatywnie wpływa na późniejszą zdolność do efektywnej współpracy i autentycznej kreatywności w dorosłym życiu zawodowym.”

W dynamicznej dobie Przemysłu 4.0, umiejętność efektywnej współpracy i kreatywnego rozwiązywania problemów przez inżynierów nabiera znaczenia bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Anna Kościelak sugeruje, że nowatorskie metody edukacyjne, z powodzeniem stosowane przez Fundację Katalyst Engineering, mogą stanowić cenną inspirację również dla programów doskonalenia zawodowego inżynierów. „Konkursy inżynierskie dla dzieci, oparte na zasadach STEAM i wykorzystaniu druku 3D, mogą z powodzeniem inspirować doświadczonych dorosłych inżynierów w poszukiwaniu innowacyjnych, przełomowych rozwiązań. Aktywne wsparcie inżynierów dla szkół podstawowych jest niezwykle istotne i strategiczne, ponieważ to właśnie w tym kluczowym okresie rozwojowym kształtuje się przyszłość całych pokoleń. To w szkołach podstawowych, w dużej mierze, rozstrzyga się, czy dziecko zamyka się na fascynujący świat nauk ścisłych i technologii, czy otwiera się na niego z autentyczną pasją i zaangażowaniem.”

Inwestycja w inżynierów przyszłości, rozpoczynająca się już w szkole podstawowej, jest nie tylko strategicznie ważna dla rozwoju Przemysłu 4.0, ale przede wszystkim stanowi klucz do budowania innowacyjnego i konkurencyjnego społeczeństwa opartego na wiedzy i kreatywności. Fundacja Katalyst Engineering, realizując program „Ogarnij inżynierię”, wyznacza nowy, inspirujący kierunek w edukacji, który może przynieść wymierne korzyści dla całej polskiej gospodarki.

Anna Kościelak – dyrektor programu „Ogarnij inżynierię” w Fundacji Katalyst Engineering, ekspertka z wieloletnim doświadczeniem w dziedzinie innowacyjnej edukacji.

Czy zastanawialiście się kiedyś, kto naprawdę pociąga za sznurki w światowej gospodarce? Chiński ekonomista Song Hongbing w swojej kontrowersyjnej książce „Świat władzy pieniądza” (drugim tomie cyklu „Wojna o pieniądz”) przedstawia fascynującą, choć momentami niepokojącą wizję historii finansów. Twierdzi, że potęga Wall Street, a co za tym idzie, globalny system finansowy, kształtowały przez wieki wpływowe rodziny bankierskie.

Hongbing, opierając się na analizie historycznej, przekonuje, że bankierzy to najsilniejsza grupa nacisku, mająca realny wpływ na stosunki międzynarodowe, wojny, rewolucje i kierunki rozwoju gospodarczego. Sieć powiązań finansowych, którą znamy dzisiaj, zaczęła się formować już w XVIII i XIX wieku. Według chińskiego ekonomisty, w tym procesie kluczową rolę odegrało kilkanaście rodzin bankierskich, które – jak sugeruje – nadal aktywnie uczestniczą w kształtowaniu współczesnego świata, doskonale adaptując się do zmieniających się realiów.

Autor zadaje pytanie: Czy to możliwe, że współczesny krajobraz finansowy jest efektem wielowiekowej strategii? Odpowiedź, jak sugeruje Hongbing, jest twierdząca. Jego tezy, choć śmiałe, opierają się na szczegółowej analizie historycznej, która prowokuje do rewizji konwencjonalnego spojrzenia na historię finansów.

Zaskakujące może być, że kolebką wielu finansowych dynastii były Niemcy. Rothschildowie, Oppenheimowie, Bleichroederowie, Warburgowie, Seligmanowie, Schroederowie, Schiffowie, Speyerowie, Baringowie i Mendelssohnowie – wszyscy oni wywodzą się z niemieckich korzeni. Autor książki sugeruje, że dojście do władzy Bismarcka, wojny niemiecko-austriacka i niemiecko-francuska, a w konsekwencji zjednoczenie Niemiec, były w znacznym stopniu uzależnione od siły kapitału i zdolności pomnażania majątku tych rodzin. Choć niektóre z tych klanów odeszły w cień, inne nadal utrzymują silną pozycję w globalnych finansach.

Warto podkreślić, że lista niemieckich rodzin bankierskich jest imponująca. Reprezentują one różnorodne profile działalności finansowej, od bankowości inwestycyjnej po handel i politykę. Ich niemieckie korzenie stanowią ważny element w zrozumieniu genezy potęgi finansowej.

Hongbing stawia tezę: Czy zjednoczenie Niemiec w XIX wieku było projektem finansowym? Sugeruje, że bez wsparcia niemieckiej finansjery, Bismarck nie osiągnąłby swoich politycznych celów. Ta kontrowersyjna teza zachęca do głębszej analizy roli kapitału w procesach historycznych.

Finansjera

Określenie odnoszące się do świata finansów, w szczególności do wpływowych i bogatych osób oraz instytucji kontrolujących przepływ kapitału. Przykład: Niemiecka finansjera odegrała kluczową rolę w rozwoju europejskiego kapitalizmu.

Bankierzy szybko rozszerzali swoje wpływy poza rodzinne miasta, zakładając banki i filie w innych krajach. Pierwszym centrum kapitalizmu stał się Amsterdam, gdzie handel zamorski generował ogromny popyt na usługi finansowe. To tutaj karierę rozpoczęła szkocka rodzina Hope’ów, początkowo zajmująca się osadnictwem i handlem niewolnikami, a następnie udzielaniem pożyczek rządowych. Po rewolucji francuskiej Hope’owie przenieśli się do Londynu, gdzie współpracowali z rodziną Baringów, pochodzącymi z Niemiec luteranami. W wyniku kolejnych wojennych zawieruch Baringowie przejęli interesy Hope’ów, umacniając swoją pozycję i wchodząc do polityki.

Z czasem centrum finansowe świata przeniosło się do Londynu. Rewolucja przemysłowa, handel zamorski i utworzenie Banku Anglii stworzyły podwaliny Imperium Brytyjskiego. Rodziny takie jak Baringowie, Rothschildowie i Schroederowie zyskały kontrolę nad Bankiem Anglii i emisjami obligacji skarbowych, monopolizując przepływ kapitałów. Hongbing sugeruje, że bankierzy ci mieli prowokować konflikty między państwami, aby czerpać zyski z kontrybucji i finansowania sektora militarnego, rywalizując jednocześnie o lukratywne projekty.

Analizując mechanizmy wczesnego kapitalizmu, Hongbing zwraca uwagę na rolę Londynu jako globalnego centrum finansowego. Czy to przypadek, że Imperium Brytyjskie zbudowano na fundamencie finansowym? Odpowiedź, jak sugeruje autor, kryje się w powiązaniach między kapitałem a potęgą polityczną.

W XIX wieku, w Londynie działało już 31 banków inwestycyjnych, z czego, jak podaje autor, aż 78% należało do żydowskich rodzin. Rothschildowie zdominowali rynek, wchodząc poprzez małżeństwa do arystokracji i angażując się w strategiczne projekty, takie jak przejęcie Kanału Sueskiego.

W historii bankowości nie można pominąć roli Szwajcarów, którzy działali głównie we Francji. Purytańskie rodziny Mirabaud, Mallet i Hottinguer, według Hongbinga, miały stanowić „pozakulisowy motor” rewolucji francuskiej, a później wspierać Napoleona i Burbonów. Siła szwajcarskich bankierów była odczuwalna przez długi czas, czego przykładem jest spór z 2009 roku między rządami USA i Szwajcarii dotyczący niejawnych kont bankowych, w który zamieszana była rodzina Mirabaud. Bankiem Francji zarządzali przedstawiciele zarówno rodzin szwajcarskich, jak i Rothschildowie.

Z perspektywy czasu, rola szwajcarskich bankierów w rewolucji francuskiej wydaje się kontrowersyjna. Czy to możliwe, że wydarzenia przełomu XVIII i XIX wieku były inspirowane przez elity finansowe? Hongbing sugeruje, że wpływ bankierów na politykę był znacznie większy, niż powszechnie się uważa.

Warto zaznaczyć, że wśród rodzin żydowskich nie panowała pełna zgoda. Rothschildowie mieli konkurentów, takich jak Fouldowie i bracia Pereire. Ci ostatni, wspierani przez Napoleona III, założyli bank inwestycyjny Credit Mobilier, który początkowo odnosił sukcesy, finansując inwestycje kolejowe w Europie. Jednak kryzys wojny krymskiej i deficyt kapitałów doprowadziły do upadku banku. Na porażce Pereire’ów skorzystali Rothschildowie, którzy na początku XX wieku przejęli kontrolę nad bankiem Paribas i dominującą pozycję w francuskiej gospodarce.

W XIX wieku kolejna fala niemieckich rodzin bankierskich, tym razem żydowskiego pochodzenia, przybyła do Ameryki. Seligmanowie, Belmontowie, Schiffowie, Kuhnowie, Loebowie, Warburgowie, Speyerowie, Goldmanowie i Sachsowie – to oni, według Hongbinga, stanowią fundament potęgi Wall Street. Autor podkreśla ich niezwykłe zdolności i przedsiębiorczość.

Zaczynając często od skromnych początków, te rodziny zbudowały imperia finansowe w Ameryce. Czy ich sukces był wynikiem talentu, determinacji, czy też sprzyjających okoliczności? Hongbing sugeruje, że kluczowe było połączenie tych czynników, a także umiejętność budowania sieci powiązań.

Joseph Seligman, zaczynając od kantoru wymiany walut, stał się „amerykańskim Rothschildem”, budując sieć powiązań i współpracując z europejskimi bankierami. Seligmanowie aktywnie włączyli się w amerykańską politykę, a ich wpływy były ogromne. Z kolei Jacob Schiff, partner banku Kuhn, Loeb&Co, odegrał kluczową rolę w budowie kolei Atlantyk-Pacyfik i zaprosił do współpracy braci Warburgów.

Te rodziny, zaczynając często od drobnego handlu, stworzyły w Ameryce potężne banki inwestycyjne, które zdominowały Wall Street na przełomie XIX i XX wieku. W przeciwieństwie do banków komercyjnych, skupiły się one na handlu papierami wartościowymi i wprowadzaniu akcji na giełdę.

W Europie, rodzina Warburgów w Hamburgu odegrała znaczącą rolę w gospodarce zjednoczonych Niemiec. Max Warburg zaangażował się w budowę niemieckiej floty i rozwój portu w Hamburgu. Jednak wybuch I wojny światowej, którą Niemcy przegrały, a następnie upokarzający traktat wersalski, zmieniły układ sił. Hongbing przedstawia złożoną grę interesów z czasów I wojny światowej i okresu powojennego, zwracając uwagę na ruch syjonistyczny i rolę Rothschildów w dążeniu do utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie.

Okres I wojny światowej to czas przełomowy, który zrewolucjonizował mapę Europy i układ sił w świecie. Czy bankierzy mieli wpływ na wybuch konfliktu i jego przebieg? Hongbing sugeruje, że ich rola była znacznie większa, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka.

Hiperinflacja w Niemczech w latach 1922-23, zdaniem autora, była instrumentem w rękach międzynarodowych bankierów, mającym na celu osłabienie Republiki Weimarskiej i przygotowanie gruntu pod silne państwo niemieckie, zdolne do rywalizacji z Wielką Brytanią. Stabilizacja nastąpiła dopiero w 1924 roku, po reformie systemu pieniężnego przeprowadzonej przez Hjalmara Schachta, który zaciągnął kredyty na Wall Street na odbudowę niemieckiej gospodarki.

1. Kluczowe wydarzenia okresu I wojny światowej:
   • Wybuch I wojny światowej i zmiana układu sił.
   • Traktat wersalski i jego konsekwencje dla Niemiec.
   • Hiperinflacja w Niemczech w latach 1922-23.
   • Reformy Hjalmara Schachta i stabilizacja gospodarcza w 1924 roku.

W latach 30. XX wieku, w obliczu kryzysu gospodarczego, bankierzy i amerykańscy politycy zaczęli poszukiwać lidera politycznego w Niemczech. Ich uwagę przykuł Adolf Hitler. Hongbing sugeruje, że bankierzy z Wall Street wysłali nawet do Berlina Maxa Warburga. Nie przewidzieli jednak, że Hitler ma własne plany.

W kontekście globalnego kryzysu, pojawienie się Hitlera na scenie politycznej było zjawiskiem o dalekosiężnych konsekwencjach. Czy bankierzy rzeczywiście uwierzyli, że Hitler będzie realizował ich agendę? Hongbing sugeruje, że doszło do tragicznego w skutkach nieporozumienia.

Hitler, po dojściu do władzy, ponownie powierzył Hjalmarowi Schachtowi kierowanie gospodarką. Schachtowi udało się pozyskać kapitał zagraniczny, lokując niemieckie papiery wartościowe na Wall Street, dzięki dobrym relacjom z rodziną Warburgów. „Cud gospodarczy” Hitlera, zdaniem autora, był możliwy dzięki zaangażowaniu międzynarodowego kapitału, innowacjom finansowym (weksle Mefo) i strategicznemu ukierunkowaniu gospodarki na budowę autostrad i przemysł zbrojeniowy. Hongbing twierdzi, że nowy ład Hitlera był bardziej efektywny niż New Deal Roosevelta, przynosząc szybką poprawę sytuacji gospodarczej w Niemczech.

Jednak współpraca Hitlera z bankierami żydowskiego pochodzenia była krótkotrwała. Po umocnieniu swojej władzy, Hitler ujawnił swoje prawdziwe zamiary, wypędzając m.in. Louisa Rothschilda i Maxa Warburga.

W XX wieku kapitalizm finansowy ewoluował w kierunku kapitalizmu monopolistycznego. Siły kontrolujące gospodarkę zeszły z pierwszej linii, działając poprzez pośredników. Pojawiły się fundacje, umożliwiające ukrywanie majątku i unikanie opodatkowania. Hongbing wskazuje, że fundacje, zapoczątkowane przez Rockefellerów, stały się nową formą zachowania kontroli nad gospodarką, bez ujawniania tożsamości rzeczywistych właścicieli.

Współczesny kapitalizm finansowy, charakteryzuje się ukrytym charakterem kontroli i dominacją fundacji. Czy to oznacza, że światem rządzą niewidzialni oligarchowie? Hongbing sugeruje, że mechanizmy władzy finansowej stały się jeszcze bardziej złożone i trudne do zidentyfikowania.

Współczesna finansjera, według autora, działa w ukryciu, a jej majątki są trudne do oszacowania. Rodzina Rockefellerów, poprzez udziały w fundacjach i spółkach, nadal ma ogromny wpływ na kluczowe sektory gospodarki i świat polityki. Pod ich wpływem pozostaje m.in. Rada Stosunków Zagranicznych (CFR) i Komisja Trójstronna (KT), której inicjatorem był Dawid Rockefeller, a jednym z koordynatorów Zbigniew Brzeziński.

Hongbing uważa, że dążenie międzynarodowej finansjery do globalizacji wynika z chęci poszerzenia i pogłębienia kontroli nad światem. Kryzys finansowy z 2008 roku był, jego zdaniem, krokiem w kierunku budowy globalnego rządu, z powszechnym bankiem centralnym i jedną światową walutą. Autor przewiduje kolejny kryzys finansowy, tym razem związany z dolarem, i uważa, że filarami nowego systemu walutowego staną się złoto i limity emisji dwutlenku węgla.

Książka Songa Hongbinga „Świat władzy pieniądza” to kontrowersyjna, ale z pewnością prowokująca do myślenia analiza historii finansów i roli wpływowych rodzin bankierskich w kształtowaniu współczesnego świata. Choć pisana z perspektywy chińskiej, może być pouczająca również dla polskiego czytelnika, skłaniając do refleksji nad mechanizmami władzy i przyszłością globalnego systemu finansowego.

Refleksja nad tezami Hongbinga prowadzi do kluczowych pytań o przyszłość. Czy globalizacja jest nieuniknionym procesem, czy też projektem elit finansowych? Czy jesteśmy świadkami kolejnego kryzysu finansowego? Odpowiedzi na te pytania wymagają głębszej analizy i otwartej debaty.

Dyskusja o roli finansjery w historii i współczesności jest niezwykle ważna. Książka Hongbinga, niezależnie od tego, czy zgadzamy się z jego tezami, stanowi istotny głos w tej debacie. Zachęca do krytycznego spojrzenia na mechanizmy władzy i poszukiwania odpowiedzi na pytania o przyszłość globalnego systemu finansowego. Rozważania te są istotne nie tylko dla ekonomistów i historyków, ale dla każdego, kto zastanawia się nad kształtem współczesnego świata.

Rynek pracy w Polsce stoi przed wyzwaniem – jak efektywnie wykorzystać potencjał wszystkich grup zawodowych, w tym pracujących matek. (Dane z 2011 roku, choć nieco przestarzałe, nadal rezonują z obecnymi tendencjami).

W kontekście zatrudniania pracujących matek, _{raporty z badań} regularnie wskazują na powtarzające się obawy pracodawców. Dominują kwestie związane z elastycznością, zaangażowaniem i stabilnością zatrudnienia.

Garry Gürtler z firmy Regus słusznie zauważa, że elastyczne formy zatrudnienia to rozwiązanie (potwierdzone licznymi studiami przypadków) korzystne dla obu stron – firm i pracujących matek.

Większość firm (jak wynika z badań opinii) dostrzega wartość kobiet powracających z urlopów macierzyńskich. (Dane z 2011 roku nadal są aktualne w kontekście ogólnych trendów).

Garry Gürtler słusznie podkreśla, że w czasach kryzysu i presji oszczędnościowej łatwiej ujawniają się uprzedzenia. (Obserwacje z kryzysu finansowego 2008-2009 są nadal aktualne).

Outsourcing, w swojej współczesnej inkarnacji, wykracza daleko poza proste zlecanie zadań pobocznych.
Uwaga: Warto podkreślić, że stał się on fundamentem strategii biznesowych, umożliwiając firmom skoncentrowanie się na ich kluczowych kompetencjach.

Raport „Outsourcing Comes of Age: The Rise of Collaborative Partnering” firmy PricewaterhouseCoopers (PwC), zaprezentowany podczas forum w Davos, stanowi kluczowe źródło wiedzy o współczesnych trendach w outsourcingu.
Badanie, przeprowadzone na próbie liderów biznesu z 19 krajów, dostarcza wnikliwej analizy perspektyw zarówno klientów, jak i dostawców usług outsourcingowych.

Motywacje firm do outsourcingu są różnorodne, jednak raport PwC wskazuje na kilka kluczowych czynników, które dominują w procesie decyzyjnym.
Analiza tych motywacji pozwala zrozumieć, dlaczego outsourcing zyskuje na popularności i jakie korzyści firmy upatrują w tym modelu współpracy.

Outsourcing ewoluuje, a firmy coraz częściej decydują się na przekazywanie na zewnątrz kluczowych obszarów działalności.
Prognozy wskazują, że ten trend będzie się umacniał, a outsourcing strategiczny stanie się dominującym modelem współpracy.

Usługi IT pozostają najczęściej outsourcowanym obszarem (57%), jednak ich udział relatywnie maleje na rzecz bardziej strategicznych funkcji, takich jak produkcja, B+R, czy sprzedaż i marketing.
Zmiana ta podkreśla przesunięcie akcentu w outsourcingu w kierunku obszarów generujących wartość dodaną.

Raport PwC „Outsourcing Comes of Age” bezsprzecznie potwierdza, że outsourcing osiągnął status dojrzałej i strategicznej praktyki biznesowej.
Firmy na całym świecie coraz śmielej wykorzystują outsourcing jako narzędzie do wzmacniania swojej pozycji konkurencyjnej, innowacyjności i elastyczności operacyjnej.
W dynamicznie zmieniającym się globalnym krajobrazie gospodarczym, outsourcing strategiczny jawi się jako fundament trwałego sukcesu i adaptacji do przyszłych wyzwań.

Wiele przedsiębiorstw, dążąc do minimalizacji negatywnych skutków recesji, wdrożyło szereg działań mających na celu poprawę ^{efektywności}. Organizowano specjalne spotkania, wprowadzano nowe strategie komunikacji, akcentowano wzrost produktywności i optymalizację procesów produkcyjnych. Eksperci z Sirota Survey Intelligence sugerują, że te wysiłki przyniosły pozytywne rezultaty w kontekście postaw pracowników.

Uwaga: Niestety, równolegle do wzrostu wydajności, w analizowanym okresie zaobserwowano również negatywne tendencje w kluczowych obszarach z punktu widzenia pracownika. Zauważalnie spadła m.in. znajomość potrzeb konsumentów oraz zdolność do szybkiego reagowania na zmieniające się oczekiwania klientów. Pracownicy ocenili również, że mają ^{mniejsze możliwości} rozwoju zawodowego i uczenia się nowych umiejętności.

Komunikacja wewnętrzna: Pracownicy wyrażali również obawy związane z brakiem jasności co do kierunku rozwoju firmy oraz niedostatecznym przepływem informacji na temat jej kondycji finansowej. Eksperci Sirota alarmująco oceniają spadek postrzeganej przez pracowników jakości obsługi klienta, sugerując, że negatywne odczucia w tym zakresie mogą być podzielane również przez samych klientów. Spadły także wskaźniki dotyczące czynników tradycyjnie powstrzymujących pracowników przed zmianą pracy: pewność zatrudnienia, możliwości rozwoju i wsparcie ze strony kadry zarządzającej.

Teoria porównań społecznych: Interesującym wnioskiem z raportu jest fakt, że pomimo trudnej sytuacji gospodarczej, czynniki takie jak ogólne zaangażowanie pracowników, satysfakcja z pracy i równowaga między życiem zawodowym a prywatnym, pozostały na relatywnie stabilnym poziomie. W kontekście zwiększonego obciążenia pracą i obaw o utratę zatrudnienia, wyniki te mogą wydawać się zaskakujące. Jednak, jak sugerują eksperci, można je interpretować w świetle teorii porównań społecznych. W obliczu masowych zwolnień i pogorszenia sytuacji materialnej wielu osób, posiadanie pracy, nawet bardziej wymagającej, może być postrzegane jako powód do zadowolenia i relatywnego komfortu.

Obecnie Marketing Automation wykracza poza pierwotne ramy (systemu dla marketingu). Platformy MA stają się centrum operacyjnym firm, agregując kluczowe dane o klientach i prospektach. Mówimy o zarządzaniu najcenniejszym aktywem – relacjami i wiedzą o klientach.

Marketing Automation to rewolucja w filozofii marketingu. Zgodnie z maksymą Petera Druckera: „Nie możesz zarządzać czymś, czego nie mierzysz”. Dlatego, (kluczowe), CEO i CMO muszą mieć pełną kontrolę nad procesami marketingowymi, opartą na danych, a nie domysłach.

Muszą wiedzieć dokładnie, co działa, co nie i dlaczego. Ale gromadzenie danych to pierwszy krok. Najważniejsze jest ich efektywne wykorzystanie – integracja w spójną całość, służąca precyzyjnemu dopasowaniu komunikatów i budowie skutecznych procesów automatyzacji.

Uwaga: Warto podkreślić, że to te procesy generują realną wartość dla firmy. Integracja danych i automatyzacja procesów to klucz do sukcesu w erze Marketing Intelligence.

Wdrożenie automatyzacji to dla firm transformacja. Wymaga nowych umiejętności, adaptacji do (nowych narzędzi) i zmiany sposobu planowania. Konieczne jest przestawienie się na postrzeganie marketingu w nowych kategoriach, opartych na danych.

Otwiera to rynek dla nowej generacji specjalistów – marketerów biegle posługujących się analizą danych i potrafiących wykorzystać oprogramowanie do zbierania i przetwarzania informacji cyfrowych w strategii marketingowej.

Ważne: Równie istotni stają się eksperci ds. cyberbezpieczeństwa, szczególnie w kontekście zbierania i przechowywania wrażliwych danych. Potrzebni są specjaliści dbający o bezpieczeństwo transakcji online, zarządzanie bezpieczeństwem informacji oraz eksperci w dziedzinie prawa dot. bezpieczeństwa w sieci.

Nowe podejście do marketingu zmienia relacje w firmie. Dział marketingu przestaje być postrzegany jako izolowana jednostka generująca koszty. Staje się integralną częścią przedsiębiorstwa, co wymaga współpracy i komunikacji opartej na (wspólnym języku) – języku danych.

Zmienia się zakres odpowiedzialności działów. Marketing wkracza na poziom kodu strony (angażując dział IT), działania marketingowe są mierzalne na każdym etapie, co pozwala precyzyjnie określić ich wpływ na sprzedaż.

Co istotne: Dział sprzedaży otrzymuje nieanonimowe leady, ale konkretne kontakty osób zainteresowanych produktami i treściami, co umożliwia kontynuację działań marketingowych i budowanie relacji.

Big Data redefiniuje klasyczne „4P” Kotlera. Dzięki analizie dużych zbiorów danych, firmy mogą optymalizować kluczowe elementy marketingu. Big Data pozwala identyfikować najpopularniejsze produkty, dynamicznie dostosowywać ceny (Price) dla klientów w różnym czasie.

Umożliwia lokalizację klientów i wybór optymalnych kanałów (dystrybucji) (Place) oraz promocji (Promotion). Testy A/B stają się narzędziem do przewidywania reakcji odbiorców. W rezultacie, Big Data zmienia podejście do marketingu, umożliwiając systematyczne budowanie relacji.

Podsumowując: Big Data i Marketing Automation wspólnie redefiniują marketing, umożliwiając personalizację na każdym etapie podróży zakupowej i precyzyjne adresowanie potrzeb klienta.

Ilość i różnorodność danych rośnie lawinowo. Raport IBM wskazuje, że w ciągu ostatnich dwóch lat wygenerowano 90% (wszystkich danych na świecie). Rozwój technologii, wzrost mocy obliczeniowej komputerów i ewolucja podejścia do prywatności online przyspieszą rozwój Marketing Automation.

Przyszłość to pełna personalizacja ofert i marketing predyktywny, który umożliwi przewidywanie potrzeb klientów, zanim oni sami je uświadomią. W Internecie Rzeczy (IoT), maszyny stają się aktywnymi uczestnikami rynku, kształtując nasze nawyki.

Wnioski: Dążymy do wygody i efektywności, powierzając coraz więcej zadań maszynom, które uczą się naszych zachowań i preferencji. Przyszłość marketingu to symbioza człowieka i inteligentnych systemów.

Wielu marketerów obawia się zmian związanych z Marketing Automation, zasłaniając się mitami i lękiem przed nowymi technologiami. Często słyszy się argumenty typu „Nie potrzebuję Big Data” lub „To nie dla mnie”.

Jednym z powszechnych mitów jest przekonanie o wysokich kosztach. Większość platform Marketing Automation działa w modelu SaaS, oferując comiesięczny abonament zależny od liczby kontaktów w bazie. To model „win-win”, w którym koszty rosną proporcjonalnie do rozwoju bazy klientów.

Kolejny mit to przekonanie, że Marketing Automation jest rozwiązaniem skomplikowanym i przeznaczonym tylko dla dużych firm. W rzeczywistości, systemy te są skalowalne i elastyczne, dostosowane do potrzeb firm różnej wielkości.

Pamiętaj: Automatyzacja odciąża małe firmy od manualnej pracy, umożliwiając skupienie się na dochodowych kanałach i kreatywnych działaniach. Z perspektywy klienta, treści stają się bardziej dopasowane, a marketerzy zyskują czas na strategiczne myślenie.

Współczesny konsument jest wyedukowany i świadomy swoich praw. Ruchy na rzecz anonimizacji cyfrowej tożsamości zyskują popularność. Odbiorcy stali się prosumenci – odporni na spam i agresywny marketing, proaktywni w poszukiwaniu informacji i świadomi wyborów.

Sami przeszukują około 90% (ścieżki zakupowej), wiedząc, czego chcą. To świadomy konsument, który wymaga personalizacji, ale też szanuje swoją prywatność.

Trend anonimizacji w sieci paradoksalnie przyspieszy rozwój zaawansowanych narzędzi Marketing Automation, opartych na uczeniu maszynowym i sztucznej inteligencji. Kierunek to personalizacja przekazu, uwzględniająca indywidualne potrzeby, optymalny czas i kanał komunikacji.

Celem jest budowanie długoterminowych relacji opartych na wzajemnym szacunku – klienci powierzają dane, a firmy dostarczają wartościowe treści. To wymiana wartości, a nie jednostronna eksploatacja.

Konkluzja: Anonimowość napędza personalizację. Paradoks? Nie, ewolucja relacji marketingowych w erze świadomego konsumenta.

Relacja Marketing Automation z klientem to nie walka, ani gra, lecz współpraca. Po obu stronach są ludzie, wspierani oprogramowaniem. Marketerzy dążą do maksymalizacji wartości klienta w czasie, a klienci do zakupu produktów i usług w korzystnej cenie i wygodny sposób.

Wykorzystanie Big Data umożliwia przejście od analizy retrospektywnej do analizy w czasie rzeczywistym i analizy predyktywnej, co pozwala na komunikację z klientem w oparciu o jego aktualne i przyszłe potrzeby.

Ważne: Marketing Automation to narzędzie współpracy, nie manipulacji. Kluczem jest wartość dostarczana klientowi w zamian za jego dane.

Przykładem praktycznym jest wykorzystanie smartfonów. Klienci oczekują dostępu do Wi-Fi w sklepach, aby sprawniej porównywać oferty. Sprzedawcy mogą wykorzystać to na swoją korzyść, oferując aplikacje mobilne, beacony i platformy Marketing Automation.

Dane z kanału mobilnego można zintegrować z danymi CRM, tworząc wielokanałowe kampanie, uwzględniające cykl życia produktu, zainteresowania klienta, lokalizację i zaangażowanie w relacje z marką.

Praktyczny wniosek: Smartfony i Marketing Automation tworzą potężne synergie w personalizacji doświadczeń zakupowych. Mobilność i dane w czasie rzeczywistym to przyszłość handlu.

Wydaje się, że Marketing Automation już stał się standardem. Konkurencja przenosi się na umiejętność efektywnego wykorzystania tych narzędzi. Najbliższa przyszłość to koncentracja na doświadczeniu użytkownika (UX).

Analiza danych posłuży do optymalizacji każdego etapu interakcji z klientem, aby maksymalizować jego wartość w czasie. Lojalny klient jest bezcenny, dlatego warto inwestować w narzędzia, które pozwalają go zrozumieć, personalizować komunikację i obsługiwać na najwyższym poziomie.

Podsumowując: Kluczowe cele biznesowe to wzrost retencji, satysfakcji klientów i optymalizacja kosztów. Marketing Automation jest inwestycją w te cele.

Rozwój uczenia maszynowego umożliwia robotom rozwiązywanie problemów, które wcześniej wymagały ludzkiej inteligencji. Automatyzacja obejmuje coraz więcej zawodów, ale na razie, w marketingu, udział człowieka nadal jest niezbędny.

Nadchodzi jednak era systemów Marketing Intelligence, które będą generować rekomendacje i usprawnienia oparte na algorytmach. W przyszłości marketerzy będą nadzorować i ulepszać rekomendacje systemów, zamiast samodzielnie opracowywać strategie.

Przyszłość marketingu: Marketing Intelligence wspiera ludzką intuicję, nie zastępuje jej. Strategia nadal w rękach marketerów, algorytmy dostarczają wsparcie decyzyjne.

Polskie firmy coraz częściej dostrzegają korzyści z wdrożenia Marketing Automation. Przestaje być postrzegane jako „nowinka z Zachodu”, a staje się standardowym narzędziem i strategiczną inwestycją.

Korzystają z niego zarówno korporacje, jak i MŚP. Jednak rynek wciąż nie jest nasycony – badania Grupy Aberdeen wskazują, że tylko 43% (firm) wdraża Marketing Automation w perspektywie długoterminowej.

Rynek polski: Potencjał wzrostu wdrożeń Marketing Automation jest ogromny. Edukacja rynku i przekonywanie firm do korzyści to kluczowe wyzwania.

Po platformy Marketing Automation najczęściej sięgają firmy śledzące trendy, duże przedsiębiorstwa, dla których automatyzacja jest standardem, oraz marketerzy poszukujący narzędzi do rozwiązywania konkretnych problemów operacyjnych.

Wchodzące w życie RODO (GDPR) nie powinno znacząco wpłynąć na rozwój Marketing Automation. Podobnie jak w przypadku zmian dotyczących cookies, adaptacja powinna być płynna.

RODO koncentruje się na ochronie danych osobowych, co zwiększa obowiązki administratorów i może skutkować potrzebą automatyzacji procesów w innych obszarach firmy, poza marketingiem. To nowe wyzwanie dla branży.

Podsumowanie regulacji: RODO jako czynnik stymulujący automatyzację. Ochrona danych – nowy standard w biznesie.

Era smartfonów zrewolucjonizowała sposób, w jaki komunikujemy się, pracujemy i wchodzimy w interakcje ze światem. Te wszechobecne urządzenia, oferując nieograniczony dostęp do informacji i rozrywki, stały się nieodłącznym elementem naszego codziennego życia. Jednakże, wraz z ich upowszechnieniem, pojawiają się nowe wyzwania związane z kulturą użytkowania w przestrzeni publicznej.

Rozwój technologii mobilnych, choć przynosi liczne korzyści, generuje również nieoczekiwane napięcia społeczne. Tradycyjne zasady savoir-vivre’u często nie przystają do dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości cyfrowej. Potrzeba zdefiniowania nowej netykiety, dostosowanej do specyfiki interakcji w erze mobilnej, staje się coraz bardziej paląca. W kontekście globalnej cyfryzacji, zrozumienie i przestrzeganie zasad netykiety mobilnej jest kluczowe dla zachowania harmonii społecznej i kulturalnej.

Uwaga: Warto podkreślić, że netykieta mobilna nie jest jedynie zbiorem sztywnych reguł. To raczej dynamiczny kodeks postępowania, który ewoluuje wraz z rozwojem technologii i zmieniającymi się normami społecznymi. Jej celem jest promowanie szacunku, empatii i odpowiedzialności w cyfrowym świecie. Kluczowym aspektem jest znalezienie równowagi między korzystaniem z dobrodziejstw technologii a utrzymaniem pozytywnych relacji z otoczeniem.

W Stanach Zjednoczonych przeprowadzono szereg badań, które rzucają światło na skalę problemu „mobilnego złego zachowania” w przestrzeni publicznej. Jedno z nich, szeroko cytowane w mediach, ujawniło, jak często Amerykanie są świadkami niegrzecznych zachowań związanych z używaniem smartfonów. Badanie to, przeprowadzone na reprezentatywnej grupie respondentów, dostarcza cennych danych na temat percepcji netykiety mobilnej w społeczeństwie amerykańskim.

Z badań wynika, że Amerykanie średnio pięć razy dziennie są świadkami „mobilnego złego zachowania”. To alarmujący wskaźnik, który sygnalizuje powszechność problemu. Najczęściej wymienianym przykładem jest korzystanie z telefonu komórkowego podczas prowadzenia samochodu – na to przewinienie wskazało aż 56% respondentów. Niewiele mniej, bo 48% ankietowanych, za naganne uznało używanie smartfonów w publicznych toaletach. Niechlubne podium zamyka zachowanie użytkowników w kinach (32%). Co zaskakujące, nawet podczas tak intymnych chwil jak miesiąc miodowy, 9% badanych spotkało się z osobą korzystającą z telefonu. Kuriozalne wydaje się również fakt, że niemal 25% dorosłych Amerykanów widziało kogoś używającego laptopa za kierownicą!

Uwaga: Należy pamiętać, że badania te odzwierciedlają specyfikę amerykańskiego społeczeństwa. Jednakże, wzorce zachowań i problemy związane z netykietą mobilną są prawdopodobnie uniwersalne i występują również w innych krajach, w tym w Polsce. Dlatego analiza amerykańskich danych jest cennym punktem wyjścia do zrozumienia globalnego kontekstu „mobilnego złego zachowania”.

Choć badania nad „mobilnym złym zachowaniem” skoncentrowane są głównie na kontekście amerykańskim, nie ma powodów sądzić, że Polska jest wolna od tego problemu. Wraz z rosnącą popularnością smartfonów i coraz większą zależnością od technologii mobilnych, w polskim społeczeństwie również obserwujemy podobne zjawiska. Głośne rozmowy telefoniczne w komunikacji miejskiej, oglądanie wideo bez słuchawek w pociągach, czy ignorowanie rozmówców podczas spotkań towarzyskich na rzecz smartfonów – to sceny coraz częściej spotykane w polskiej rzeczywistości.

Brak systematycznych badań na temat „mobilnego złego zachowania” w Polsce sprawia, że trudno jest precyzyjnie określić skalę problemu. Jednakże, anegdotyczne dowody i obserwacje z życia codziennego sugerują, że problemy z netykietą mobilną są w Polsce obecne i prawdopodobnie narastają. Warto rozpocząć dyskusję na ten temat w polskim kontekście i rozważyć przeprowadzenie odpowiednich badań, które pomogą lepiej zrozumieć specyfikę problemu w naszym społeczeństwie.

Uwaga: Należy pamiętać, że kontekst kulturowy i społeczny w Polsce może wpływać na specyfikę „mobilnego złego zachowania”. Polskie społeczeństwo, choć coraz bardziej zglobalizowane, zachowuje wiele specyficznych cech kulturowych, które mogą modulować wzorce zachowań związanych z używaniem urządzeń mobilnych w miejscach publicznych. Dlatego bezpośrednie przenoszenie wyników badań z USA na Polskę może być uproszczeniem.

Łamanie zasad netykiety mobilnej ma daleko idące konsekwencje, które wykraczają poza jednostkowe przypadki nieuprzejmych zachowań. Negatywny wpływ rozciąga się na relacje międzyludzkie, atmosferę w przestrzeni publicznej, a nawet na zdrowie psychiczne jednostek. Zrozumienie tych konsekwencji jest kluczowe dla motywowania do przestrzegania zasad netykiety mobilnej i budowania bardziej kulturalnego społeczeństwa cyfrowego.

Jedną z najbardziej oczywistych konsekwencji łamania netykiety mobilnej jest pogorszenie jakości relacji międzyludzkich. Ignorowanie rozmówców w realnym świecie na rzecz smartfonowego świata, przeszkadzanie innym głośnymi rozmowami telefonicznymi, czy brak szacunku dla prywatności innych – te zachowania erodują zaufanie i wzajemny szacunek, które są fundamentem zdrowych relacji społecznych.

Uwaga: Warto podkreślić, że konsekwencje łamania netykiety mobilnej nie ograniczają się jedynie do sfery społecznej. Mają również wymiar psychologiczny. Ciągłe przeciążenie informacjami, presja bycia online, i poczucie FOMO (fear of missing out – lęk przed pominięciem) mogą prowadzić do stresu, niepokoju, a nawet depresji. Uzależnienie od smartfonów i niezdolność do odłączenia się od cyfrowego świata to poważne problemy w erze mobilnej.

Aby poprawić netykietę mobilną w społeczeństwie, potrzebne są działania na różnych poziomach. Edukacja, budowanie świadomości, zmiana norm społecznych, i wykorzystanie technologii do promowania pozytywnych zachowań – to kluczowe elementy skutecznej strategii. Działania te powinny być skierowane zarówno do jednostek, jak i do całych społeczności, w celu stworzenia bardziej kulturalnego i odpowiedzialnego środowiska cyfrowego.

Edukacja i budowanie świadomości odgrywają fundamentalną rolę w kształtowaniu netykiety mobilnej. Programy edukacyjne skierowane do dzieci i młodzieży, warsztaty dla dorosłych, kampanie społeczne – to tylko niektóre przykłady działań, które mogą przyczynić się do podniesienia poziomu wiedzy na temat zasad netykiety mobilnej i jej znaczenia dla życia społecznego. Ważne jest, aby edukacja była ciągła i dostosowana do zmieniającej się rzeczywistości cyfrowej.

Uwaga: Należy pamiętać, że zmiana norm społecznych jest procesem długotrwałym i wymaga czasu i cierpliwości. Jednakże, inicjatywy oddolne, kampanie społeczne, i pozytywny przykład liderów opinii mogą przyczynić się do przyspieszenia tego procesu. Kluczowe jest budowanie konsensusu społecznego wokół zasad netykiety mobilnej i promowanie kultury szacunku i odpowiedzialności w cyfrowym świecie.