Transformacja bankowości: od księgowych do kapitalistycznych innowatorów – wnioski z ankiety The Banker

Transformacja bankowości: od księgowych do kapitalistycznych innowatorów – wnioski z ankiety The Banker

Sektor bankowy na całym świecie stoi w obliczu
ciągłych zmian, napędzanych
globalizacją, nowymi technologiami i zmieniającymi się regulacjami.
Magazyn The Banker przeprowadził szeroko zakrojoną ankietę wśród przedstawicieli sektora bankowego z różnych zakątków globu, aby zidentyfikować kluczowe trendy i perspektywy ekonomiczne kształtujące przyszłość inwestycji i finansów.

Globalne trendy w sektorze finansowym

Wyniki ankiety The Banker wskazują na kilka istotnych tendencji.

Konsolidacja w Europie
W Europie coraz wyraźniejszy staje się proces konsolidacji w sektorze bankowym, szczególnie widoczny w fuzjach transgranicznych.
Liberalizacja i Konkurencja w Azji
Region Azji i Pacyfiku charakteryzuje się liberalizacją rynków finansowych w krajach rozwijających się oraz wzrostem konkurencyjności na rynkach rozwiniętych.
Nowi Gracze na Bliskim Wschodzie i w Afryce
Na Bliskim Wschodzie i w Afryce, nowi gracze, zarówno lokalni, jak i międzynarodowi, zaostrzają konkurencję, zmieniając krajobraz finansowy regionu.
Obiecujące Rynki Zachodnie
Rynki finansowe krajów zachodnich, dzięki lepszym regulacjom i bogatsej ofercie produktowej, rysują się w obiecujących barwach.

Polska perspektywa transformacji bankowości

W ankiecie The Banker wzięła udział również
Hanna Gronkiewicz-Waltz, dzieląc się swoimi spostrzeżeniami na temat polskiego sektora bankowego.
Uwaga: Podkreśliła ona unikalne wyzwania związane z transformacją banków, które w przeszłości działały w systemie socjalistycznym.

Przejście od bankowości opartej na centralnym planowaniu do nowoczesnych, konkurencyjnych instytucji finansowych to proces złożony i wymagający, charakteryzujący się wieloma etapami.

Od księgowości do nowoczesnej bankowości

W systemach gospodarki centralnie planowanej, banki pełniły przede wszystkim
funkcję księgową, alokując zasoby zgodnie z planowanymi priorytetami inwestycyjnymi.
Kredyty były traktowane jako narzędzie realizacji planu, a ich spłata często była kwestią drugorzędną, nierzadko umarzaną.

System bankowy był
wysoce scentralizowany, a bank centralny miał ograniczoną niezależność od działalności komercyjnej.

Tabela 1: Funkcje Banków w Gospodarce Planowej vs. Rynkowej

System Gospodarczy Funkcja Banków Priorytet
Centralnie Planowany Księgowość i Alokacja Zasobów Realizacja Planu Inwestycyjnego
Rynkowy Pośrednictwo Finansowe i Kreacja Pieniądza Efektywność i Rentowność (maksymalizacja zysków)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie analizy systemów ekonomicznych

Etapy transformacji systemów bankowych

Kraje Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polska, przeszły podobną drogę transformacji.
Kluczowymi etapami tego procesu były:

  1. Oddzielenie banków komercyjnych od banku centralnego.
  2. Liberalizacja stóp procentowych.
  3. Restrukturyzacja i prywatyzacja banków państwowych.
  4. Stworzenie nowych regulacji prawnych dotyczących sektora bankowego.

Początkowo przepisy dotyczące zakładania nowych banków komercyjnych były stosunkowo liberalne, co doprowadziło do powstania wielu
niedokapitalizowanych instytucji.
Na przykład: Niektóre regulacje umożliwiały tworzenie banków z kapitału pochodzącego z pożyczek od innych banków.

Wyzwania i kryzysy transformacji

Dynamiczny rozwój systemów bankowych przy początkowym braku odpowiedniego nadzoru bankowego prowadził do kryzysów sektora bankowego w wielu krajach regionu w latach 90-tych.”

Analiza Transformacji Sektorów Bankowych w Europie Środkowo-Wschodniej, NBP, 2002

Zarządzanie nowo powstałymi bankami często było utrudnione ze względu na
brak doświadczenia kadry menedżerskiej.
Klienci banków, w dużej mierze nowe firmy, nie posiadali historii kredytowej.

Panowało również przekonanie, że silna konkurencja między bankami i niskie stopy procentowe przyspieszą rozwój sektora prywatnego.

W 1991 roku kraje postkomunistyczne doświadczyły recesji i inflacji, co skutkowało wzrostem liczby niespłacanych kredytów.

Prywatyzacja i rola inwestorów zagranicznych

Tabela 2: Wpływ Inwestorów Zagranicznych na Sektor Bankowy
Obszar Wpływu Rodzaj Wkładu
Kapitałowy Merytoryczny (Know-how)
Kultura Zarządzania Wzrost efektywności Nowoczesne metody zarządzania ryzykiem
Technologia Inwestycje w IT Innowacyjne technologie informatyczne
Produkty i Usługi Rozszerzenie oferty Know-how w zakresie rozwoju produktów
Kontrola i Audyt Poprawa standardów Audyt wewnętrzny i kontrola
Źródło: Analiza Rynku Bankowego, 2023

Dokończenie prywatyzacji sektora finansowego było kluczowym elementem transformacji.
Większość banków państwowych została sprywatyzowana z udziałem zagranicznych inwestorów strategicznych.

Inwestorzy ci wnieśli nie tylko kapitał, ale również
wiedzę menedżerską, know-how w zakresie rozwoju produktów, innowacyjnych metod zarządzania ryzykiem, audytu wewnętrznego i kontroli, a także nowoczesne technologie informatyczne.

Dalszy rozwój sektora finansowego

Pomimo znaczącego postępu w sektorze bankowym w ciągu ostatnich 15 lat, sektor finansowy w Polsce i regionie nadal wymaga dalszego rozwoju, aby osiągnąć poziom głębi i rozmachu charakterystyczny dla bankowości w strefie euro.
Warto zauważyć, że Integracja z Unią Europejską i rosnąca presja konkurencyjna stymulują tworzenie bardziej efektywnego rynku finansowego, oferującego lepsze warunki kredytowania dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych.

Proces integracji wymaga ciągłego doskonalenia regulacji i nadzoru nad rynkami finansowymi.

O czym jest transformacja bankowości?

Transformacja bankowości to proces ciągłych zmian w sektorze bankowym na całym świecie, napędzanych globalizacją, nowymi technologiami i zmieniającymi się regulacjami. Artykuł analizuje te zmiany na przykładzie Polski i Europy Środkowo-Wschodniej.

Jakie są globalne trendy w sektorze finansowym według ankiety The Banker?

Ankieta The Banker wskazuje na konsolidację w sektorze bankowym w Europie, liberalizację i konkurencję w Azji, pojawienie się nowych graczy na Bliskim Wschodzie i w Afryce, oraz obiecujące rynki finansowe krajów zachodnich.

Jak Hanna Gronkiewicz-Waltz postrzega transformację polskiej bankowości?

Hanna Gronkiewicz-Waltz podkreśla unikalne wyzwania związane z transformacją banków w Polsce, które wcześniej działały w systemie socjalistycznym, przechodząc od centralnego planowania do nowoczesnych i konkurencyjnych instytucji finansowych.

Jaką funkcję pełniły banki w gospodarce centralnie planowanej?

W gospodarce centralnie planowanej banki pełniły przede wszystkim funkcję księgową, alokując zasoby zgodnie z planowanymi priorytetami inwestycyjnymi. Kredyty były narzędziem realizacji planu, a system bankowy był wysoce scentralizowany.

Jakie były kluczowe etapy transformacji systemów bankowych w Europie Środkowo-Wschodniej?

Kluczowe etapy transformacji to oddzielenie banków komercyjnych od banku centralnego, liberalizacja stóp procentowych, restrukturyzacja i prywatyzacja banków państwowych oraz stworzenie nowych regulacji prawnych sektora bankowego.

Jakie wyzwania i kryzysy wystąpiły podczas transformacji systemów bankowych?

Dynamiczny rozwój bankowości przy braku nadzoru prowadził do kryzysów w latach 90-tych. Dodatkowo, brak doświadczenia kadry menedżerskiej, brak historii kredytowej klientów i recesja w 1991 roku przyczyniły się do problemów, w tym wzrostu niespłacanych kredytów.

Jaką rolę odegrała prywatyzacja i inwestorzy zagraniczni w transformacji bankowości?

Prywatyzacja z udziałem inwestorów zagranicznych była kluczowa. Inwestorzy wnieśli kapitał, wiedzę menedżerską, know-how w zakresie rozwoju produktów, nowoczesne metody zarządzania ryzykiem, audyt wewnętrzny, kontrolę oraz nowoczesne technologie informatyczne, co znacząco wpłynęło na rozwój sektora.

Co jest potrzebne do dalszego rozwoju sektora finansowego w Polsce i regionie?

Sektor finansowy w Polsce i regionie nadal wymaga dalszego rozwoju, aby osiągnąć poziom głębi i rozmachu strefy euro. Potrzebne jest ciągłe doskonalenie regulacji i nadzoru nad rynkami finansowymi, co jest stymulowane integracją z Unią Europejską i presją konkurencyjną.

Co przyczyniło się do wzrostu konkurencji w sektorze bankowym w Azji?

Wzrost konkurencji w sektorze bankowym w Azji jest rezultatem liberalizacji rynków finansowych w krajach rozwijających się oraz ogólnego wzrostu konkurencyjności na rynkach rozwiniętych tego regionu.

W jaki sposób inwestorzy zagraniczni wpłynęli na kulturę zarządzania w bankach w Polsce?

Inwestorzy zagraniczni wpłynęli na kulturę zarządzania poprzez wniesienie nowoczesnych metod zarządzania ryzykiem oraz ogólny wzrost efektywności zarządzania w sprywatyzowanych bankach.

Comments

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *