Song Hongbing: Kto zbudował potęgę Wall Street? Kulisy świata finansów

Czy zastanawialiście się kiedyś, kto naprawdę pociąga za sznurki w światowej gospodarce? Chiński ekonomista Song Hongbing w swojej kontrowersyjnej książce „Świat władzy pieniądza” (drugim tomie cyklu „Wojna o pieniądz”) przedstawia fascynującą, choć momentami niepokojącą wizję historii finansów. Twierdzi, że potęga Wall Street, a co za tym idzie, globalny system finansowy, kształtowały przez wieki wpływowe rodziny bankierskie.

Hongbing, opierając się na analizie historycznej, przekonuje, że bankierzy to najsilniejsza grupa nacisku, mająca realny wpływ na stosunki międzynarodowe, wojny, rewolucje i kierunki rozwoju gospodarczego. Sieć powiązań finansowych, którą znamy dzisiaj, zaczęła się formować już w XVIII i XIX wieku. Według chińskiego ekonomisty, w tym procesie kluczową rolę odegrało kilkanaście rodzin bankierskich, które – jak sugeruje – nadal aktywnie uczestniczą w kształtowaniu współczesnego świata, doskonale adaptując się do zmieniających się realiów.

Autor zadaje pytanie: Czy to możliwe, że współczesny krajobraz finansowy jest efektem wielowiekowej strategii? Odpowiedź, jak sugeruje Hongbing, jest twierdząca. Jego tezy, choć śmiałe, opierają się na szczegółowej analizie historycznej, która prowokuje do rewizji konwencjonalnego spojrzenia na historię finansów.

Zaskakujące może być, że kolebką wielu finansowych dynastii były Niemcy. Rothschildowie, Oppenheimowie, Bleichroederowie, Warburgowie, Seligmanowie, Schroederowie, Schiffowie, Speyerowie, Baringowie i Mendelssohnowie – wszyscy oni wywodzą się z niemieckich korzeni. Autor książki sugeruje, że dojście do władzy Bismarcka, wojny niemiecko-austriacka i niemiecko-francuska, a w konsekwencji zjednoczenie Niemiec, były w znacznym stopniu uzależnione od siły kapitału i zdolności pomnażania majątku tych rodzin. Choć niektóre z tych klanów odeszły w cień, inne nadal utrzymują silną pozycję w globalnych finansach.

Warto podkreślić, że lista niemieckich rodzin bankierskich jest imponująca. Reprezentują one różnorodne profile działalności finansowej, od bankowości inwestycyjnej po handel i politykę. Ich niemieckie korzenie stanowią ważny element w zrozumieniu genezy potęgi finansowej.

Hongbing stawia tezę: Czy zjednoczenie Niemiec w XIX wieku było projektem finansowym? Sugeruje, że bez wsparcia niemieckiej finansjery, Bismarck nie osiągnąłby swoich politycznych celów. Ta kontrowersyjna teza zachęca do głębszej analizy roli kapitału w procesach historycznych.

Finansjera

Określenie odnoszące się do świata finansów, w szczególności do wpływowych i bogatych osób oraz instytucji kontrolujących przepływ kapitału. Przykład: Niemiecka finansjera odegrała kluczową rolę w rozwoju europejskiego kapitalizmu.

Bankierzy szybko rozszerzali swoje wpływy poza rodzinne miasta, zakładając banki i filie w innych krajach. Pierwszym centrum kapitalizmu stał się Amsterdam, gdzie handel zamorski generował ogromny popyt na usługi finansowe. To tutaj karierę rozpoczęła szkocka rodzina Hope’ów, początkowo zajmująca się osadnictwem i handlem niewolnikami, a następnie udzielaniem pożyczek rządowych. Po rewolucji francuskiej Hope’owie przenieśli się do Londynu, gdzie współpracowali z rodziną Baringów, pochodzącymi z Niemiec luteranami. W wyniku kolejnych wojennych zawieruch Baringowie przejęli interesy Hope’ów, umacniając swoją pozycję i wchodząc do polityki.

Z czasem centrum finansowe świata przeniosło się do Londynu. Rewolucja przemysłowa, handel zamorski i utworzenie Banku Anglii stworzyły podwaliny Imperium Brytyjskiego. Rodziny takie jak Baringowie, Rothschildowie i Schroederowie zyskały kontrolę nad Bankiem Anglii i emisjami obligacji skarbowych, monopolizując przepływ kapitałów. Hongbing sugeruje, że bankierzy ci mieli prowokować konflikty między państwami, aby czerpać zyski z kontrybucji i finansowania sektora militarnego, rywalizując jednocześnie o lukratywne projekty.

Analizując mechanizmy wczesnego kapitalizmu, Hongbing zwraca uwagę na rolę Londynu jako globalnego centrum finansowego. Czy to przypadek, że Imperium Brytyjskie zbudowano na fundamencie finansowym? Odpowiedź, jak sugeruje autor, kryje się w powiązaniach między kapitałem a potęgą polityczną.

W XIX wieku, w Londynie działało już 31 banków inwestycyjnych, z czego, jak podaje autor, aż 78% należało do żydowskich rodzin. Rothschildowie zdominowali rynek, wchodząc poprzez małżeństwa do arystokracji i angażując się w strategiczne projekty, takie jak przejęcie Kanału Sueskiego.

W historii bankowości nie można pominąć roli Szwajcarów, którzy działali głównie we Francji. Purytańskie rodziny Mirabaud, Mallet i Hottinguer, według Hongbinga, miały stanowić „pozakulisowy motor” rewolucji francuskiej, a później wspierać Napoleona i Burbonów. Siła szwajcarskich bankierów była odczuwalna przez długi czas, czego przykładem jest spór z 2009 roku między rządami USA i Szwajcarii dotyczący niejawnych kont bankowych, w który zamieszana była rodzina Mirabaud. Bankiem Francji zarządzali przedstawiciele zarówno rodzin szwajcarskich, jak i Rothschildowie.

Z perspektywy czasu, rola szwajcarskich bankierów w rewolucji francuskiej wydaje się kontrowersyjna. Czy to możliwe, że wydarzenia przełomu XVIII i XIX wieku były inspirowane przez elity finansowe? Hongbing sugeruje, że wpływ bankierów na politykę był znacznie większy, niż powszechnie się uważa.

Warto zaznaczyć, że wśród rodzin żydowskich nie panowała pełna zgoda. Rothschildowie mieli konkurentów, takich jak Fouldowie i bracia Pereire. Ci ostatni, wspierani przez Napoleona III, założyli bank inwestycyjny Credit Mobilier, który początkowo odnosił sukcesy, finansując inwestycje kolejowe w Europie. Jednak kryzys wojny krymskiej i deficyt kapitałów doprowadziły do upadku banku. Na porażce Pereire’ów skorzystali Rothschildowie, którzy na początku XX wieku przejęli kontrolę nad bankiem Paribas i dominującą pozycję w francuskiej gospodarce.

W XIX wieku kolejna fala niemieckich rodzin bankierskich, tym razem żydowskiego pochodzenia, przybyła do Ameryki. Seligmanowie, Belmontowie, Schiffowie, Kuhnowie, Loebowie, Warburgowie, Speyerowie, Goldmanowie i Sachsowie – to oni, według Hongbinga, stanowią fundament potęgi Wall Street. Autor podkreśla ich niezwykłe zdolności i przedsiębiorczość.

Zaczynając często od skromnych początków, te rodziny zbudowały imperia finansowe w Ameryce. Czy ich sukces był wynikiem talentu, determinacji, czy też sprzyjających okoliczności? Hongbing sugeruje, że kluczowe było połączenie tych czynników, a także umiejętność budowania sieci powiązań.

Joseph Seligman, zaczynając od kantoru wymiany walut, stał się „amerykańskim Rothschildem”, budując sieć powiązań i współpracując z europejskimi bankierami. Seligmanowie aktywnie włączyli się w amerykańską politykę, a ich wpływy były ogromne. Z kolei Jacob Schiff, partner banku Kuhn, Loeb&Co, odegrał kluczową rolę w budowie kolei Atlantyk-Pacyfik i zaprosił do współpracy braci Warburgów.

Te rodziny, zaczynając często od drobnego handlu, stworzyły w Ameryce potężne banki inwestycyjne, które zdominowały Wall Street na przełomie XIX i XX wieku. W przeciwieństwie do banków komercyjnych, skupiły się one na handlu papierami wartościowymi i wprowadzaniu akcji na giełdę.

W Europie, rodzina Warburgów w Hamburgu odegrała znaczącą rolę w gospodarce zjednoczonych Niemiec. Max Warburg zaangażował się w budowę niemieckiej floty i rozwój portu w Hamburgu. Jednak wybuch I wojny światowej, którą Niemcy przegrały, a następnie upokarzający traktat wersalski, zmieniły układ sił. Hongbing przedstawia złożoną grę interesów z czasów I wojny światowej i okresu powojennego, zwracając uwagę na ruch syjonistyczny i rolę Rothschildów w dążeniu do utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie.

Okres I wojny światowej to czas przełomowy, który zrewolucjonizował mapę Europy i układ sił w świecie. Czy bankierzy mieli wpływ na wybuch konfliktu i jego przebieg? Hongbing sugeruje, że ich rola była znacznie większa, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka.

Hiperinflacja w Niemczech w latach 1922-23, zdaniem autora, była instrumentem w rękach międzynarodowych bankierów, mającym na celu osłabienie Republiki Weimarskiej i przygotowanie gruntu pod silne państwo niemieckie, zdolne do rywalizacji z Wielką Brytanią. Stabilizacja nastąpiła dopiero w 1924 roku, po reformie systemu pieniężnego przeprowadzonej przez Hjalmara Schachta, który zaciągnął kredyty na Wall Street na odbudowę niemieckiej gospodarki.

1. Kluczowe wydarzenia okresu I wojny światowej:
   • Wybuch I wojny światowej i zmiana układu sił.
   • Traktat wersalski i jego konsekwencje dla Niemiec.
   • Hiperinflacja w Niemczech w latach 1922-23.
   • Reformy Hjalmara Schachta i stabilizacja gospodarcza w 1924 roku.

W latach 30. XX wieku, w obliczu kryzysu gospodarczego, bankierzy i amerykańscy politycy zaczęli poszukiwać lidera politycznego w Niemczech. Ich uwagę przykuł Adolf Hitler. Hongbing sugeruje, że bankierzy z Wall Street wysłali nawet do Berlina Maxa Warburga. Nie przewidzieli jednak, że Hitler ma własne plany.

W kontekście globalnego kryzysu, pojawienie się Hitlera na scenie politycznej było zjawiskiem o dalekosiężnych konsekwencjach. Czy bankierzy rzeczywiście uwierzyli, że Hitler będzie realizował ich agendę? Hongbing sugeruje, że doszło do tragicznego w skutkach nieporozumienia.

Hitler, po dojściu do władzy, ponownie powierzył Hjalmarowi Schachtowi kierowanie gospodarką. Schachtowi udało się pozyskać kapitał zagraniczny, lokując niemieckie papiery wartościowe na Wall Street, dzięki dobrym relacjom z rodziną Warburgów. „Cud gospodarczy” Hitlera, zdaniem autora, był możliwy dzięki zaangażowaniu międzynarodowego kapitału, innowacjom finansowym (weksle Mefo) i strategicznemu ukierunkowaniu gospodarki na budowę autostrad i przemysł zbrojeniowy. Hongbing twierdzi, że nowy ład Hitlera był bardziej efektywny niż New Deal Roosevelta, przynosząc szybką poprawę sytuacji gospodarczej w Niemczech.

Jednak współpraca Hitlera z bankierami żydowskiego pochodzenia była krótkotrwała. Po umocnieniu swojej władzy, Hitler ujawnił swoje prawdziwe zamiary, wypędzając m.in. Louisa Rothschilda i Maxa Warburga.

W XX wieku kapitalizm finansowy ewoluował w kierunku kapitalizmu monopolistycznego. Siły kontrolujące gospodarkę zeszły z pierwszej linii, działając poprzez pośredników. Pojawiły się fundacje, umożliwiające ukrywanie majątku i unikanie opodatkowania. Hongbing wskazuje, że fundacje, zapoczątkowane przez Rockefellerów, stały się nową formą zachowania kontroli nad gospodarką, bez ujawniania tożsamości rzeczywistych właścicieli.

Współczesny kapitalizm finansowy, charakteryzuje się ukrytym charakterem kontroli i dominacją fundacji. Czy to oznacza, że światem rządzą niewidzialni oligarchowie? Hongbing sugeruje, że mechanizmy władzy finansowej stały się jeszcze bardziej złożone i trudne do zidentyfikowania.

Współczesna finansjera, według autora, działa w ukryciu, a jej majątki są trudne do oszacowania. Rodzina Rockefellerów, poprzez udziały w fundacjach i spółkach, nadal ma ogromny wpływ na kluczowe sektory gospodarki i świat polityki. Pod ich wpływem pozostaje m.in. Rada Stosunków Zagranicznych (CFR) i Komisja Trójstronna (KT), której inicjatorem był Dawid Rockefeller, a jednym z koordynatorów Zbigniew Brzeziński.

Hongbing uważa, że dążenie międzynarodowej finansjery do globalizacji wynika z chęci poszerzenia i pogłębienia kontroli nad światem. Kryzys finansowy z 2008 roku był, jego zdaniem, krokiem w kierunku budowy globalnego rządu, z powszechnym bankiem centralnym i jedną światową walutą. Autor przewiduje kolejny kryzys finansowy, tym razem związany z dolarem, i uważa, że filarami nowego systemu walutowego staną się złoto i limity emisji dwutlenku węgla.

Książka Songa Hongbinga „Świat władzy pieniądza” to kontrowersyjna, ale z pewnością prowokująca do myślenia analiza historii finansów i roli wpływowych rodzin bankierskich w kształtowaniu współczesnego świata. Choć pisana z perspektywy chińskiej, może być pouczająca również dla polskiego czytelnika, skłaniając do refleksji nad mechanizmami władzy i przyszłością globalnego systemu finansowego.

Refleksja nad tezami Hongbinga prowadzi do kluczowych pytań o przyszłość. Czy globalizacja jest nieuniknionym procesem, czy też projektem elit finansowych? Czy jesteśmy świadkami kolejnego kryzysu finansowego? Odpowiedzi na te pytania wymagają głębszej analizy i otwartej debaty.

Dyskusja o roli finansjery w historii i współczesności jest niezwykle ważna. Książka Hongbinga, niezależnie od tego, czy zgadzamy się z jego tezami, stanowi istotny głos w tej debacie. Zachęca do krytycznego spojrzenia na mechanizmy władzy i poszukiwania odpowiedzi na pytania o przyszłość globalnego systemu finansowego. Rozważania te są istotne nie tylko dla ekonomistów i historyków, ale dla każdego, kto zastanawia się nad kształtem współczesnego świata.